Aad van Diemen – natuurgids IVN Mark & Donge 23-3-2023
De blauwe passiebloem (Passiflora caerulea) is een klimplant uit Zuid-Amerika die steeds vaker in tuinen ziet, maar ook daarbuiten. Vooral in het westen en bij Arnhem-Nijmegen zoals de kaart van Nationale Databank Flora & Fauna laat zien. Vanaf 2013 tot 2020 werd de plant steeds meer verwilderd aangetroffen. De laatste jaren lijkt de toename te stabiliseren.
De plant hoort tot de familie ‘Passiebloem’ die ongeveer 500 soorten telt. De één nog mooier dan de ander. Zie http://www.volkoomen.nl/P/Passiflora.htm. Het woord ‘passie’ heeft twee betekenissen die ik altijd wat strijdig heb gevonden: hartstochtelijke liefde en lijdensverhaal van Christus. Het woord komt van Latijn ‘pati’ dat ‘lijden’ betekent. Het woord patiënt is hier ook van afgeleid. Die tegenstelling van betekenissen kun je verklaren door een paar tussenstappen te maken: lijden = heftig gevoel = hartstocht = liefde. Zo kan huilen, lachen worden. De soortaanduiding ‘caerulea’ betekent ‘blauw’.
De passiebloem is aan zijn naam gekomen door kwezelarij van Spaanse missionarissen. Die zagen van alles in de bloem. Een voorbeeld daarvan is het volgende: “Tussen de bloemkroon en stuifmeel zittende zadenkrans werd aangeduid als doornenkroon. De drie nagelvormige stijlen als de kruisnagels en de vijf stuifmeeldraden als de wondsteken. De stijl van de stamper de geselpaal. De verdeelde of handlobbige bladeren, de handen van het volk. De enkelvoudige, ingesneden bladeren werden als lanspunten gezien.”
De blauwe passiebloem houdt van een zonnige plek en kan daar ook vruchten voortbrengen, waaruit dus soms nieuwe planten groeien. De windende stengel kan polsdik worden. Hij is tamelijk winterhard en kan ook behoorlijk gaan woekeren. De bladeren blijven lang aan de plant zitten, waardoor hij ook in de winter te onderscheiden is van andere klimplanten.
De passievrucht wordt hoe langer hoe meer gegeten. Zelf hebben wij ook al diverse jaren de vruchten kunnen plukken uit eigen tuin. Ze smaken friszuur. De vruchten van een andere soort: Passiflora edulis, moeten nog beter smaken. Deze vruchten zijn paars, de bloemen wit met paars en kruldraden. De plant is niet winterhard. Zoals al gemeld, houdt de blauwe passiebloem van warmte, waardoor we hem in de toekomst en in de steden wel meer zullen zien.
Markandalletjes
Joop van Riet – natuurgids IVN
- Het is lente, vogels, wilgenkatjes en hazelaar weten het, maar de bewolking nog niet.
- Voorlopige uitslag waterschaps verkiezing: BBB wint groots, komt met 5 van zijn 11 kandidaten in bestuur! Dan VVD met 4, Ons Water, WBr Waterbreed, Water Natuurlijk elk 3, PvdA, PvdD, CDA elk 2, 50+, AWP elk 1. Wat zal het voor beekherstel Markdal brengen?
- Ooievaars verkennen overal nesten. Erik Rijnen zag dat in Oostpolder (EL): ene dag kwam ‘plaatsmannetje’ terug op nest. Volgende dag een nieuw jong vrouwtje. Terwijl mannetje naar het zuidwesten bleef uitkijken, werd ze twee dagen lang genegeerd. Daarna wel ‘harmonie’ en paren. Maar wat als ‘plaatsvrouwtje’ terugkomt? Dus ook met twee is het niet alles zoals het lijkt. Ooievaars zijn allereerst ‘plaatstrouw’, dan ‘partnertrouw’.
- Nest in Markdal bij SBB nog niet verkend. Wordt nog gemeden na vogelgriepdrama van vorig jaar?
- Het Merkske krijgt dit jaar ‘natuurlijke beurt’. Verwerving gronden door Natuurpunt Markvallei (B) in de ‘laars’ maakt ‘natuurlijke oppepper’ mogelijk. Met verondieping, omgevallen bomen in water en beschaduwing, ook voor betere waterkwaliteit. Resultaat voor Integraal Waterproject Merkske van Vlaams Maasbekkensecretariaat, Provincie Antwerpen, Brabantse Delta, ZLTO en natuurorganisaties in dit ongerepte grensgebied.
- IVN Landgoederenwandeling Hondsdonk, Valkenberg. Zondagmorgen 26 maart. 9u30-12u30. 10 km. Over baronnen, jonkvrouwen, pachtboerderijen, houtproductie, jacht en rijke natuur. Bosanemonen, slanke sleutelbloem, vogels, meanderende beken, etc. Aanmelden bij IVN Mark&Donge.
- Activiteiten promenade van vrijwilligers Natuurpunt Markvallei, voor kinderen, (bon)mama’s en (bon)papa’s. Ook met pannenkoeken en Klapekstertoog. Bezoekerscentrum. Zondagmiddag 26 maart. 13u-17u. Kolonie 41. Wortel (B).
- Bleeke Heide: de eerste Tjiftjafs zijn baltsend en zingend gezien door Ria Lambregts!!! De laatste zag Piet van Iersel in september vorig jaar! Honderd jodelende Wulpen zagen Frans Dillen en Ria. Met ook vier Veldleeuweriken. Merkse: Dodaars, Goudplevier, Kemphaan, Geelgors, allemaal roepend, baltsend, zingend! (Stijn Leestmans, Koen Verschueren).
Markdal: Nog een wintertaling (Maurice Peters), Ooievaar op nestplaats paal bij A58 als mogelijke nestplaats zag Bianca Ansems. Vogels zijn al volop in beweging! Het seizoen moet volgen!
