Waarom makkelijk, als...

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge 3-10-2024

Waarom makkelijk als het ook moeilijk kan? Dat lijkt in de natuur bij voortplanting soms het motto te zijn. Neem nou de Panda, ook al is die nooit in het Markdal waargenomen…. Maar wel hét symbool voor natuurbehoud van bedreigde soorten. Ze leven met weinigen al heel eenzaam in grote bamboe bossen. Het vrouwtje is maar 40 uur per jaar vruchtbaar. Juist op het moment dat de seksueel toch al niet zo actieve mannetjes hun paringsdrang gaan verliezen. En als dan een koppeltje elkaar ‘op de geur’ weet te vinden, moeten ze elkaar ook nog leuk vinden, wat vaak niet zo is. Het lijkt wel of ze er bewust voor kiezen om een uitstervende soort te zijn. Toch worden er gelukkig nog steeds baby Panda’s geboren. Weliswaar vooral dankzij Chinese Pandacentra en ons eigen Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Waar zelfs al twee keer een jong op de wereld gezet is! Inmiddels worden Panda’s ook weer uitgezet in de bamboebossen. Waar ze zelfstandig voor het behoud van de soort moeten zorgen. 

Een heel ander voorbeeld is dat van het Pimpernelblauwtje. Een mooi en zeldzaam vlindertje dat afhankelijk is van zijn waardplant de Grote Pimpernel. Die zoals een gastheer - ‘de waard’  - betaamt, goed zorgt voor zijn bezoekers. Op die Grote Pimpernel legt mama Pimpernelblauwtje haar eitjes. De rupsjes eten van de bloemknoppen, laten zich dan op de grond vallen. En blijken te kunnen ‘roffelen’ om met geluk zo een toevallige ‘moerassteekmier’ te lokken. Die het rupsje meeneemt naar zijn mierennest. Want ze scheiden honing af waar de mieren wel soep van lusten! In het nest groeit het rupsje goed, want ze eet volop mierenlarfjes op! Na een jaar verpopt het rupsje zich, komt daarna als vlinder te voorschijn en moet zorgen dat ze weg komt, de mieren hebben het bedrog in de gaten! Het Pimpernel blauwtje leeft dan nog twee dagen om te paren en eitjes af te zetten. Uiteraard op de Grote Pimpernel, haar waard! Een wondertje dat er op die manier toch weer Pimpernelblauwtjes voortleven, ook in Nederland. Eerder uitgestorven, maar dankzij herintroductie weer actief in enkele van onze natte heidevelden.

En hoe ‘doen’ ze het onder water? Neem nu eens het Bittervoorntje, mooi klein visje met een blauwe streep. Die ‘doen’ het met mosselen: de Zwanenmossel (zoetwatermossel). Mannetje begint met de mossel te activeren door er geregeld tegen aan te tikken, dan opent die zich. Hij bewaakt dan ‘zijn’ mossel tegen krakers, om een vrouwtje te kunnen lokken. Die krijgen in het voorjaar een lange legbuis, waarmee ze eitjes in de mossel legt. Met zijn ‘hom’ worden de jongen in een ideaal beschutte kraamkamer geboren, met altijd vers stromend water. Als tegenprestatie eten de jonge bittervoorntjes de parasieten in de mossel op. Omdat het zo’n beschutte omgeving is leggen Bittervoorntjes ongeveer duizend keer minder eitjes, dan vissen, die hun eitjes op waterplanten afzetten. Die andere vissen er weer als kaviaar van af eten! De mossel-kraamkamer is efficiënt en veilig! Slimme visjes die Bittervoorntjes! Ze komen gelukkig ook in het Markdal voor, sinds het water minder vervuild wordt! En met een vrij stromende Mark moeten het er meer gaan worden! Tja en dan dwalen je gedachten van panda, pimpernelblauwtje, bitttervoorntje, enz. vervolgens af naar mensen …..‘but that’s another story’.    

Markandalletjes

• Hagelbuien en zon: dat is ‘vergeten’ herfst!
• In’t Hout bij Effen laat een Das zijn sporen na. In het door ‘verdozing’ van groter Rithmeesterpark bedreigde natuurlijke landgoed.
• Kanjer kinderen van Chaamse Basisschool de Driesprong planten bomen aan Staartenweg. Dankzij eigenaar Rob van Ginneken en initiatief van Natuurvereniging Mark en Leij.

  

• Wethouder Peter Bakker beprijst mooiste Brabantse zandpad: in De Rith. Eerbetoon van BMFaan Hetty Geringa. Zandpad verdient ‘naam’ en Luie Boom een rustbank.  
• Film Onder het Maaiveld. Bodemwereld van ondergrondse samenwerking door wortels, larven, wormen, schimmels, bacteriën, amoeben. Vrijdag 4 oktober, 20u. Eigen bijdrage. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Vallei van het Merkske. Kolonie 41. Wortel (B).  
• Open dag unieke Vogelrevalidatiecentrum Zundert. Zondag 6 oktober 10-16u. Gratis. Luitertweg 36. Zundert. Bezoekers, vrijwilligers, sponsors welkom.
• Natuurwinst van onze zuiderburen, 2,5 ha bij Aschputten, 17,5 ha bij Smisselbergen (Den Rooy). Samen 20 ha. Proficiat  Natuurpunt Markvallei!
• Vogels: Merkse: Visarend, Purperreiger (Stijn Leestmans), piepkleine Bokje (Jozef), Twee SWatersnippen (Ted Overmeer). Bleeke Heide: Tapuit (Natasja74), Vijf Lepelaars (Connie Boot), Roek (Ria Lambregts), Raaf (Merlijn Hoftijzer), IJsvogel André Oomen. Markdal: Zeven eerste Koperwieken, Vuurgoudhaan ( Jarek van Houten, Reinier van Loo), twaalf Goudhaantjes. Koppeltje Slechtvalken op Ginnekense Laurentius-kerktoren.