• Home
  • Nieuws
  • Magazine 't Ginneken
  • Markdal
  • Historie van Ginneken
  • Bestuur
  • Contact

Een  natuurlijke beleving

Op verschillende plaatsen was er geen water meer in de Wouwerbeek in Bavel dat was toch een vreemde gewaarwording. Vaak zag ik en hoorde heel veel grote groepen Canadese ganzen e.d treurend vliegend, gakkend over het gebied het leek wel of ze zochten naar drink- en zwemwater. Dat was toch jammer vliegend over het natuurgebied zoekend naar voedsel en water. In de Mark is er altijd water dat steeds wordt gereguleerd en op pijl gehouden. Dagelijks komen er waarschuwingen tegen natuurrampen, overstromingen massamigratie en ziektes. Hoe is mogelijk dat we ondanks deze urgente berichten blijven doorgaan met consumeren en vervuilen van onze leefomgeving. Dit alles is de schuld van de complete mensheid, dat kan zo niet blijven doorgaan met toenemende groei van de mensheid overal ter wereld. Met een materiële vooruitgang als hoofddoel, zonder daarbij in moeilijkheden te komen. Zoals door de klimaatverandering of de opwarming van de aarde.

De verandering gaat voor ons wereldwijd door!! De veranderingen kunnen ongemerkt leiden tot vernietiging van het leven op aarde zoals wij dat nu kennen. Op het ogenblik is alleen de mens in staat om dit op te lossen. Althans zover ik weet zijn er nog geen wonderlijke buitenaardse beschavingen gevonden.

Wintergast Koper(en)wiek. Foto Ria Lambregts

De opwarming van de aarde werd al ontdekt in 1859, een signaal om ons een handje te kunnen helpen. Want elk duwtje van ieder mens kan al een beetje helpen om onze Blauwe Parel, zoals vanuit de ruimte te zien is, een duwtje in de goede richting te geven. Klimaatverandering en opwarming van de aarde lijkt toch hetzelfde. Het heeft wel verband met elkaar maar het is niet precies hetzelfde. Bij opwarming van de aarde spreken we overeen langdurig aanhoudende wereldwijde temperatuurstijging aan het aardoppervlak en de lagere atmosfeer. De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de toename van broeikasgassen, waardoor verandering in neerslagverdeling en weerpatronen. Dat geeft veranderingen in het hele klimaatsysteem. Zo doorgaan is een keuze die we hebben met onvermijdelijk wredere gevolgen van ongecontroleerde groei. Of hebben we nog een keuze met nieuwe doelstellingen en ander gedrag? Laten we dat met zijn allen aanpakken!

En terzijde: Een oorlog lijkt soms toch erg dichtbij en ik voel me daardoor daar niet op mijn gemak, maar er is weer water in de beek en poelen in de Wouwerbeek. Zo’n Natuurgebied geeft mij rust en troost.                         

Ad van de Laar - IVN natuurgids Mark&Donge

Markandalletjes
  • Echte spechtentijd. Tijdens excursie Hondsdonk was de Middelste Bonte Specht goed te horen. Inmiddels echt ingeburgerd, geen nieuwkomer meer.
    Middelste bonte Specht, met rosse buik. Ingeburgerde nieuwkomer. Fotograaf?
  • Oproep. Knotseizoen begint. Knotploeg biedt ruimte aan zagers. Heel gezond! Nu zaterdag en elke laatste  zaterdagmorgen van de maand. Lekker in de buitenlucht (erwtensoep toe). Start 25 okt bij IJsvermaak. 9-12u30. Aanmelden bij Knotbaas Rob Fisscher: @
  • Zaterdagavond: Vier het Duister met de Nacht van de Nacht. Tegen lichtvervuiling en energieverspilling. ‘Licht uit – zintuigen aan!’. Spannend voor kinderen! Landgoed Wolfslaar. Met IVN info kraam en egelbescherming. Zaterdagavond 25 okt. 19-22u. Aanmelden via website IVN Mark&Donge. 
  • Voor vermindering lichtvervuiling en geluid sluit Ulvenhoutse Tennis- en Padelvereniging met Groene Koepel, nmv Markkant, IVN Mark&Donge, WBr Vogelwerkgroep en BromN overeenkomst. Dankzij goed overleg en ‘in der minne’ afspraken meer aandacht voor behoud Ulvenhoutse Natura2000 Bos.     
  • ’Stilte wandeling’ =  anders dan anders genieten. Zondagmorgen 26 oktober. 10-12u. Mooie oude landgoed Hondsdonk. Aanmelden via website IVN Mark&Donge.   
  • Dankzij zwerfvuil artikel van Marius wil Ulvenhoutse ’groen kazerne‘ een wijkdeal met gemeente afsluiten. En tip voor hondeneigenaren: in poepzakjes is ook heel wat zwerfvuil mee te nemen. Zo heeft uitlaten dubbel nut.

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&donge

Zwerfafval opruimen: a never ending story

Natuur- en Milieuvereniging Markkant Breda ontplooit vele activiteiten om het milieu te beschermen en te verbeteren. Een van die activiteiten is het verzamelen van zwerfvuil, waarvan onze club al heel wat heeft opgehaald. Maar het is een “never ending story”, of wel een “mer a boire”.

Ron Bekker van Runnerscafe Breda en bestuurslid van Markkant, is de man die nu al enkele jaren met succes het ploggen heeft ingevoerd. Ploggen is een samentrekking van het Zweedse plocka, wat ophalen betekent, en jogging. De uitvinder van plogging is de Zweed Erik Ahlstrom, die 7 oktober in Breda was om samen met de Bredase ploggers in actie te komen. Het speciale van plogging is dat je al bewegend en sportend zwerfvuil verzamelt. Ook op het water surfend is het mogelijk en meer dan noodzakelijk om zwerfvuil te verzamelen. Dit wordt dan supping genoemd.

Zwerfvuil internationaal probleem. Opvoeding of Handhaving?

Zo werd zaterdag 11 oktober 2025 Breda weer wat schoner gemaakt.  Onder het motto SUP RUN WALK hebben 19 deelnemers in anderhalf uur 1300 liter zwerfafval verzameld. Dit keer ging het om het opschonen van singels en oevers. Opvallend vies was het langs en op de singels, zo constateerde Ron Bekker en zijn maten. Het ontlokte bestuurslid Dorine Verheijden-Lels van Markkant de volgende conclusie: “Dat is toch wel weer bizar  wat jullie hebben opgehaald. Chapeau voor de ploggers, maar het geeft aan dat er nog veel te winnen valt als het gaat om de strijd tegen zwerfafval.”

Er belandt jaarlijks 50 miljoen kilo zwerfafval op Nederlandse grond en op water. Dat bestaat onder meer uit plastic, blikjes, kauwgom en sigarettenpeuken. Een analyse van de Landelijke Zwerfafvalmonitor uit 2024 laat zien dat de hoeveelheid grof zwerfafval gelijk is gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Het lijkt dus dweilen met de kraan open, wat de ploggers en suppers doen. Belangrijk om te weten is dat zwerfafval een lange afbraaktijd heeft, wel 50 jaar. Dat doet me denken aan het beroemde gedicht van John Keats: “A Thing of Beauty is a joy for ever.”

Ik maakte daarvan: “A thing of plastic is a pest for ever, - Its ugliness decreases - it will never Pass into nothingness.” Al kreeg ik commentaar van een natuurkundige, die mij terecht wees, dat plastic helemaal niet zo’n lange afbraaktijd had. Maar ja, waarschijnlijk net genoeg om de voedselketen van vissen in oceanen en zoogdieren over de hele wereld zodanig te vernielen, dat ze aan een overdosis plastic te gronde gaan. Om nog maar te zwijgen van de Pfas, de groep chemische stoffen die onder meer in eieren zitten en leiden tot gezondheidsproblemen, zoals verminderende werking van immuunsysteem en bepaalde vormen van kanker. 

Er zijn genoeg manieren om zwerfafval te voorkomen:

1e) Weet je wie het veroorzaakt heeft, spreek hem dan daarop aan. Neem wel je pitbull mee. 2e) Winkels en horeca zijn verplicht  om de omgeving van hun zaak schoon te houden. Vraag de eigenaren om het zwerfafval op te ruimen. Idem pitbull. 3e) Gooi zwerfafval in een openbare vuilnisbak. 4e) Doe mee aan een opruimactie, zoals Markkant die organiseert. 5e. Beperk zelf je afval. 6e) Laat geen ballonnen op. 7e) Zet geen afval naast volle straatvuilnisbakken, maar neem het mee naar huis.

Aldus de informatie van Milieucentraal.nl op internet. Die 7 punten klinken heel natuurlijk en vanzelfsprekend. Maar het belangrijkste is de noodzaak van gedragsverandering, effectievere opruiming en meer handhaving van afvalwetgeving.

Marius Aalders – natuur en milieuvereniging Markkant

Kramsvogel - geliefde wintergast. Foto Paul Caron
Markandalletjes
  • Bos staat er gekleurd op. Explosie van bruintinten. Ben gelukkig geen Vincent van Gogh, Jacob van Ruisdaal of vroege Mondriaan met druistig onstuitbaar talent om alle moois op doek te vereeuwigen. Ik geniet.
  • Oproep. Knotseizoen begint. Knotploeg biedt ruimte aan stugge zagers, Elke laatste  zaterdagmorgen van de maand. Lekker in de buitenlucht (met erwtensoep toe). Start 25 okt bij IJsvermaak. 9-12u30. Aanmelden bij Knotbaas Rob Fisscher: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. WestBrabantse Vogelwerkgroep.
  • Excursie Hondsdonk. Op zoek naar vogels en hun geluiden (en misschien een nieuwsgierige ree?) in de herfstsfeer. Zaterdagmorgen. 18 oktober. 9-11u30. Locatie Cauwelaersweg – bij windvaan. Aanmelden website WestBrabantse Vogelwerkgroep.
  • Dag van de Trage Weg! Behoud oude voetpaden, kerkwegen, etc. Groene linten voor natuur. Wandeling vanuit Natuurpunt Klapekster – Vallei van het Merkske. Kolonie 41. Wortel (B). Zondagmorgen 19 oktober. 9u30-12u. Natuurpunt Markvallei.
  • Familiewandeling, leuk voor kinderen. Zondagmiddag 19 oktober. 13u30-15u30. Thema: speurtocht vruchten en zaden in herfstbos. Duiventoren. 13u30-15u30. Aanmelden. Natuurvereniging IVN Mark&Donge.
  • Vooraankondiging: Nacht van de Nacht. Vier het Duister. Op Wolfslaar.  Zaterdagavond 25 okt. 19-22u. Aanmelden Website IVN Mark&Donge. 
  • Burgerinitiatief Behoudt het Groene Goud. Wethouder van Vliet gaf onjuiste info. Provincie niet betrokken bij Bredaas onderzoek. Kritische vragen van Partij voor de Dieren, LijstPF, Breda Beslist en SP: “Waarom stilgezwegen, hoe herhaling voorkomen?”.
  • Samenwerking Land van Ons met Van Gogh Nationaal Park. Als partners werken aan meer natuurinclusieve landbouw. Zoals Vincent van Gogh het zag.
Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge 
Herfstkleuren knallen er uit!

Dromen over Markdal

Mag je zo maar gaan dromen over ons Markdal? Ook al is het nog niet af? Want de afronding lijkt in zicht, nu het Markdal in het zuiden al ingericht is. Het nieuwe fietspad bij Heerstaaijen is het niet te missen bewijs. Al was het maar omdat veel fietsers uit voorzorg al voor de steile bruggetjes afstappen. De meanders zijn gegraven, het water stroomt kronkelend, de kanogoot ligt strak en de afgegraven percelen wachten op wat de natuur er van gaat maken. Met veel waardering is afscheid genomen van speciale projectleider Leon  van het Waterschap. En het zoemt weer van de overleggen om ook het laatste stuk Markdal in te richten.

Markdal-noord is nu aan snee. Het waterschap verwerft de gronden tussen Ulvenhout en Blauwe Kamer, voor nieuwe meanders en natuurlijk boeren. De stuw wordt een moeras.

Met zulke grootse besluiten mag je toch verder over de natuur in het Markdal dromen? Kan zo maar werkelijkheid zijn, zie maar de ooievaars. Nooit ooievaars die hier jongen kregen tot tien jaar terug. Begon in Markdal met nu al vierentwintig jongen die uit het nest boven de SBB boerderij wegvlogen! Twaalf nesten in de regio volgden, met een totaal van 101 jongen! Toeval? Zou dat ook met de Zwarte (bos) Ooievaar kunnen? Zijn af en toe al meldingen van. En net na de aanleg destijds van de Bieberg meanders showde een Visarend twee weken lang hoe hij vissen ving aan bewonderaars op de Biebergstuw!

Och en kunnen we gelijk rustig dromend slapen met een Zeearend langs de Mark? Net zo onvoorstelbaar als de drie jonge  Oehoe’s die deze zomer vanuit het Chaamse de wereld gingen verkennen! Net over de grens in Vlaanderen broeden al meer paartjes! En met een paar percelen landbouwgewassen en natuurlijk beheer krijgen de Patrijzen ook weer een kans. Paar jaar terug was er bij Strijbeek een koppel met 23 jongen! Voor Klapekster en Geelgorzen moet ook plek zijn.

Te water heeft al eens een Bever de grens over gezwommen, dus dat er meer gaan komen is niet zo’n gekke dagdroom. Otterhotels (rustplekken voor overdag) moeten hem vanuit de Biesbosch door Breda leiden. Ondertussen wordt de otter al vanuit Vlaanderen gemeld1 Dat is geen droom! Op het land zijn al Dassen gesignaleerd, toen smikkelend van de suikermais in Veerle’s oogstpluktuin en struinend over de Reeptiend. Dan kunnen er ook wel een paar wilde zwijnen bij, ook al zijn die tot nu toe hier niet gezien. Vossen wel en de wolf …. ?

Met dat vrijstromende water in de meanders zonder stuwen kunnen vissen plots ontwaken. Riviergrondels, bermpjes, stekelbaarsjes, snoeken zijn er al. De leuke drakige Rivierdonderpad kwam na veertig jaar al terug. Dan droom ik ook graag over de aparte Rivierprikken, die vroeger bij Strijbeek voorkwamen. Soort modderkruiper, met ronde zuigbek die zes jaar als blind ‘aaltje’ in de modder wroet, dan zijn maag en darmen inruilt voor ogen, vinnen en geslachtsorganen. Gaat paaien, geultje in een grindbed graaft, zijn eitjes daar afzet en bevrucht, en dan uit de wereld stapt. Waarom zouden er in wat modderige sloten niet wat grote en kleine Modderkruipers kunnen komen. En meer palingen dan die paar nu. Die meer dan een meter grote paling van twee jaar terug laat zien dat je die klaarwakker ook kan zien! Voor zalm en steur moet je wel in diepe droom wegzinken, maar beetje meerval …. of forelletjes komen dichter bij.

Natuur in Markdal verraste Emiel Maes al met paling van 1m20

Kruidenrijke drassige weilanden zullen volkleuren met orchideeën, kievits- en pinksterbloemen en nog veel meer moois. Waar libellen, vlinders, sprinkhanen en blauwzwarte weide- en bosbeekjuffers zich te goed aan doen. En tegelijk de weidevogels – vooral de jonge – hun voedsel vinden. Wie riep daar in zijn diepe slaap ‘grutto’? Wie weet…

Dan verder dromen over mensen die van al die natuur mogen gaan genieten, om de natuur te beleven, met struinpaden, wandelroutes en leuke dingen voor kinderen. Zoals met een ‘huttenbos’ wat de natuurbeheerders (SBB, NM etc.) op andere plekken wel maken, maar er hier van  schrikken. Er komt gelukkig een moeras … misschien voorzichtig met een hangbruggetje er over? Of durven we eens te dromen van struinpaden, laarzen- en lieslaarspaden en zelfs waadpakkenroutes?

Brabants Landschap liet zijn leden-beschermers kortgeleden terecht vol trots zien wat ze in het Pompveld (Heusden en Altena) voor de natuurbeleving van jong en oud gerealiseerd hadden. Struinpaden, speeltuigen, wandel/fietsroutes etc. Terecht om trots op te zijn, maar wanneer wordt – in plaats van overal op de rem te trappen - die ervaring nu ook voor het Markdal gebruikt? Als waardering voor de 100 hectares die zonder een burgerinitiatief vanuit de streek nooit verworven zouden zijn?

Natuurbeleving via ‘huttenbos’, wel buiten Brabant, waarom niet hier?

     

Markandalletjes
  • Oktober, herfstkleuren. Stormig, mottig en vorst aan de grond (dat is wennen!). Joris Bengevoord is hier benoemd als jongste Nederlandse Dijkgraaf. Verbinden is zijn motto.
  • Landelijk neemt stikstof ietsje af, meldt RIVM. Dankzij maatregelen in BUITENLAND! Nederland (regering) blijft flink achter, vooral landbouw. Nog niets concreets van gemeente voor Ulvenhoutse Bos.   
  • BioBlitz inventarisatie biodiversiteit. Vrijdag 10 oktober 9-16u. Waterschapterrein Bouvigne, KNNV samen met WestBrabantse Vogelwerkgroep. Aanmelden (ivm lunch). Website KNNV-Breda.
  • Excursie Landschap Strijpen. Zaterdag 11 oktober. 10-12u. olv Corrie&Cees. Veenputten weilanden, bosjes, sloten, veel vogels, reeën, hazen, purperreiger? Natuurherstel in ontwikkeling. Start: Hek Staatsbosbeheer, 750 m voorbij Hooglaarstraat 2. Aanmelden Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..  
  • Wondernacht van de Duisternis, vanaf 6 jaar. Zaterdagavond 11 oktober 19-21u30. Niets om bang te zijn. Je andere zintuigen scherpen zich en helpen bij geluiden, geuren, gevoel en verbeelding. Vallei van het Merkske. Klapekster. Kolonie 41. Wortel (B). Aanmelden. Natuurpunt Markvallel.
  • Familiewandeling. Zondagmiddag 12 oktober. Thema dieren en sporen, holen en holletjes. Vragen en antwoorden zoeken. Boswachterij Dorst. 13u30-15u30. Aanmelden. Natuurvereniging IVN Mark&Dongen.
  • Bomenwandeling. Door de bomen het Bos nog zien! Zondag. 9u30-12u. Natuurgebied Den Rooy. Rob Koeken toont mooie, grote, oude en ook vreemde bomen. Parking Ulicooteseweg. Meerle (B). Natuurpunt Markvallei.   
  • Afschot, jacht, faunabeheer, schadebestrijding? Lezing SBB boswachter Floris Hoefakker.  Donderdagavond 16 oktober. 19u30-21u30. Wat is wildbeheer, schadebestrijding. Waar doen we het voor? De Wegwijzer. Steendorpstraat 2. Breda. Aanmelden: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
  • Minder kon ik het niet maken, kies en geniet van alles.

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge

Kruisbes

Aan de kruisbes bewaar ik scherpe, vroege herinneringen. Niet ouder dan acht jaar sta ik op een warme zomermiddag in een tuin voor kruisbessenstruiken. Er zijn struiken met gele en met rode kruisbessen. De struiken zijn laag en ik kan makkelijk bij de bessen. Er zijn scherpe stekels aan de takken. De kruisbessen hebben haren. Je moet er in knijpen om te weten hoe rijp ze zijn. Als ze plat gaan, zijn ze te rijp. Het sap loopt over je vingers. Dan smaken ze flauw. De rode zijn lekkerder dan de gele. Heb je een goede dan is het binnenste zoet en zacht. Het buitenste vlees is stevig en zurig, maar lekker zuur

Plukrijpe Kruisbes. Foto: Aad van Diemen.

Destijds wist ik niet dat kruisbessen (Ribes uva-crispa) ook in het wild in Nederland voorkomen. Dat besef drong maar stapsgewijs door. Voor het eerst zag ik ze bewust op kasteelruïnes in Valkenberg en in de Ardennen. In de Verspreidingsatlas staan ze over het hele land verspreid, met als uitzondIVN Markering de veenpolders in Zuid-Holland. Dat is ook wel te begrijpen omdat de plant kalk nodig heeft. Tot mijn verbazing stond er een paar jaar geleden opeens een aan de buitenkant van mijn tuin. Dit jaar bloeit hij voor het eerst. De kruisbes is dus ook een stadsplant.

De bladeren zijn rondachtig met lobben en zachtbehaard. De bloemen groen en rood-paars en het vruchtbeginsel onder heeft klierharen. Zie foto. Die klierharen zitten later ook op de vrucht. De geslachtsnaam ‘ribes’ komt van het Arabische ‘ribas’ dat een zuur smakende rabarbersoort was. Toen de Arabieren hun uit Palestina bekende ribas niet aantroffen, ging de naam over naar de eveneens zuur smakende kruisbessen. De soortaanduiding 'uva-crispa' betekent letterlijk 'druif-gekroesd'. Maar ook de naam van de ‘Grossulariaceae’ waartoe het geslacht ribes behoort, is via-via afgeleid van ‘kruis’ uit kruisbes. Dat zit zo: grossularia is een latinisering van het Frans grosseille, dat op zijn beurt weer is afgeleid van het Duitse Kräusel(beere). In heel West-Europa en ook Nederlandse dialecten is de stamvorm kr-s. Als klinker daarbinnen komt van alles voor. De vorm ‘kruis’ is er daar één van, en betekent bij kruisbes waarschijnlijk ‘tros’. Van kruisbessen kun je ook lekkere jam maken. Jammer dat je die bijna nergens kunt kopen.

Aad van Diemen – Natuur&Stadsgids  IVN Mark&Donge

Dubbeldeks Nest Zwarte Spechten met drie Jongen. Blauwe Kamer. Foto: Lieneke Steijn.
Markandalletjes
  • Ontzettend veel eikels – op de grond! Meer dan duizend per Eik! Goed ‘mastjaar’ voor wilde zwijnen! Die jongen wel aan! Ook hier in Mastbos?  
  • Oehoe heeft hier in bos genesteld en gebroed! Jongen zijn gezond uitgevlogen! Primeur voor omgeving Markdal!
  • Vogelrevalidatie Centrum heeft gewonde Rode Wouw weer gezond uit laten vliegen! Knap werk van VRC Zundert. Twee gevonden ‘kittens’ bleken jonge Boommarters te zijn! Erg ‘bijtgraag’ maar bijgevoerd en ‘opgevoed’ nu weer in vrijheid! Zondag 5 oktober Open Dag. 10-16u30. Luitertweg 36a. Zundert. Welkom!   
  • Tweede overgrense Zeistournooi nu zondag! Nu zondag 5 oktober van 8-18u. Rustgevend zeisend natuurbeheer in Vlaamse sfeer met randanimatie! Hooioppers bouwen, muziek, strekelwerpen, zeistournooi, hapje, drankje. BC Vallei van het Merkske (De Klapekster). Wortel (B), Kolonie 41 (parkeren), zeisen: Kolonie 32. Natuurpunt Markvallei.   
  • Landschapswandeling Chaam-Baarle-Ulicoten-Chaam. Langs bos, velden, beken. Om landschap te lezen en te ervaren . Nieuwe route, hoe zuidelijker – hoe zoeter. Ca 18 km. Zondag 5 oktober, 10-16u. Aanmelden via website IVN Mark&Donge.
  • Trekvogeltelling. Zaterdag 4 oktober. Welkom op telpost Hooijdonk (Haagse Beemden) tussen Werftseweg en Hooijdonkseweg. Breda. Met Erik van Boxtel tussen 7u30 en 12u. Onderdeel van jaarlijkse mega europese trekvogeltelling. Zie website WestBrabantse Vogelwerkgroep.
  • Geslaagde volbezette Markdal excursie van Ver. Markdal en IVN M&D. Geslaagde combi. Ver. Markdal zet zich in voor routes voor natuurbeleving. Met veel energie om beheerders te overtuigen. Lieneke Steijn toonde dubbeldeks Zwarte Spechten nest en veel rode mutsen voor minder kardinalen: de Kardinaalmuts! Inktzwammen steken hun kop op: starten paddenstoelen seizoen.
  • Er is genoeg te zien in Markdal natuur.

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge

Zoekplaatje. Twee minnende kikkers. Van padje af,  in september.
Foto: Iris van der Vlerk.

De bezanger van Cetti

Onze wandeling begint weer bij de Duivelsbrug, mooi helder zicht, zonovergoten, koeler dan voorgaande dagen, met 13 graden mooi vogelweer. Vanaf de brug, op het strakke zwaar stoffige wateroppervlak een nog jonge Fuut, gestreepte kop en grijs op zijn rug, raar nog maar zo alleen. Hééé fraai, een nog zachtjes zingende Tjiftjaf, op doorreis naar zuid Europa! Trouwens heel de wandeling hoorden we roepjes uit verschillende struiken en rietvegetaties. Blijkbaar een goede vogeldoortrekdag. Een kijkerblik op IJsvermaak, helaas vanwege de hoge ruige vegetatie geen vogelactiviteiten. Zelfs op de lichtmasten stond geen enkele vogel te rusten. Wel weer tijdens de gehele wandeling, een half zingende of tikkende Roodborst. Zouden dit alweer de noorderlingen zijn?  Ook de trompetterende Canadese Ganzen zijn op voor- en achtergond de gehele tocht aanwezig. Wel een 200 exemplaren geteld.

In het gedeelte waar nu de koeien grazen , veel voedselzoekende Kauwen, Houtduiven en enkele Zwarte Kraaien. Nabij de koeiepoep, en het ruigere gras, altijd wel wat te vinden aan zaden en insecten. Plots vliegen er  een drietal Gaaien voorbij, ook al op trek of zouden het plaatselijke vogels zijn, die wat rondzwerven.

Kleine en luidruchtigste bezanger van Cetti. Foto: Ria Lambregts

We lopen verder langs de vistrapwatergang, wat horen we daar uit het riet? Meestal een harde staccatozang, deze keer een zachter volume, met verschillende tonen. Een Cetti’s Zanger, heel mooi hier te horen. Deze moerasvogel, gelijkend op een wat forsere Kleine Karekiet. De Cetti’s Zanger is pas rond 2003 goed gehuisvest in ons land. De uit Zuid Europa vooruit gesnelde zanger, die hier een goed vestigingsklimaat kon vinden. Zelden zichtbaar, en dan vaak met het staartje omhoog, net als de Winterkoning. Dus tegenwoordig ook in de drassige omgeving van Breda, het gehele jaar door te horen of te zien.

Het Markdal, vanaf de stuw overziend, alleen een 60 tal Canadese Ganzen, een Blauwe Reiger en natuurlijk enkele Meerkoeten, een Waterhoen en een zestal Soepeenden.  Verder opvallend stil en leeg ……We lopen alweer terug, langs de SBB boerderij, een Vink vliegt van het pad op, hij was aan het eten van vele kapot gereden eikels van de zomereik.

Een kijkerblik door de Notenbongerd, enkel rapers zijn actief, dus geen vogel te zien.

Vanuit de tuinen van Bouvigne ook geen enkel piepje of roepje, te horen, en ik wordt toch echt nog niet doof !! Vanuit de verte nog voor de Duivelsbrug een kekkerende, roepende Grote bonte Specht. Toch weer een mooie afsluiting van een zonovergoten vogelwandeling.

Met dank aan een knetterende motorzaag op de achtergond, joggers en vele fietsers, houdoe!

Willem Veenhuizen - West Brabantse Vogelwerkgroep 

Markandalletjes
  • Zonnig, herfstig, met alleen vlinderende Koolwitjes en veel gakkende al onrustig trekkende ganzen. Weer water in Bavelse Leij, maar nog amper stromend.
  • Overtreffende belangstelling voor gezamenlijke natuurwandeling ‘Veranderend Markdal’ van Vereniging Markdal en IVN Mark&Donge. Daardoor inschrijving gesloten. Misschien een volgende keer?
    Markdal dichtbij gewoon, maar altijd buitengewoon…
  • Wethouder Eddie Förster meldt aan gemeenteraad flinke vertraging woningbouw Bavel. Door stikstof op Ulvenhoutse Bos. Aannames Omgevingsvisie 2040 te positief’. Jammer voor cocreatie met Dorpsraad Bavel. Natuurverenigingen BromN niet verbaasd, gemeente doet/deed amper iets aan stikstofreductie..  
  • Maaien en maaisel afvoeren is goed voor de natuur. Sinds paar jaar gelukkig de regel. Maar BBB en ZLTO willen Waterschap toch weer laten klepelen? Dat verpulvert alle insecten, rupsen, vlinders, libellen, plantenleven en ‘bemest’ de grond en water. Water Natuurlijk, Partij voor de Dieren, e.a. tegen. Discussie dus. Besluit aangehouden.   
  • Poëziewandeling. Zondagmiddag 13u30-15u30. Slotpark Oosterhout. Van Lusthof, Slotpark naar natuurlijk Stadspark. Citaat van aanmoedigende dichterlijke botanicus Petrus Hondius (1621): “Mensch, verlaeten van u sin; Treedt hier eens mijn hoofken in. Leent u neuse en leent u ooge. Siet om leege, en denckt om hooge.” Aanmelden (2025) via website IVN Mark&Donge.
  • Herfstopening Natuurtuin Oranjepolder. Zondagmiddag 13-16u. Ontdekplek voor kinderen, waterdiertjes scheppen, poelen, kwelwater, vleermuizenkelder, hoogstam fruitboomgaard, kwelwater, houtsingels, insectenmuur, vogelkijkplek, kinderspeurtocht (ook voor jongvoelende ouderen). Domeinweg 9. Oosterhout.
  • ‘Lieve’ wandeling. Zaterdagmorgen 9-11u. Vallei van het Merkske. Klapekster. Onderga en leer positief effect natuur op je gezondheid en blijheid. Wandeling en verklaring door kandidaat natuurgids Lieve. Kolonie 41. Wortel (B). Koffie staat klaar! Natuurpunt Markvallei.
  • Vooraankondiging: Klassiek overgrens Zeistournooi, met randinformatie en Vlaamse sfeer. Zondag 5 oktober. 8-18u. Vallei van het Merkske. Kolonie 41. Wortel (B). Natuurpunt Markvallei.
  • Wie was Cetti? Één van slechts twee mensen naar wie een vogel genoemd is, maar waarom?     
  • Vervuiling in buitengebied? Melden via BuitenBeter App. Werkt goed!

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge

  1. Lopen over water
  2. Maartse Dodaarzen en nog meer
  3. De mens en andere dieren
  4. Van weinig zoveel mogelijk

Pagina 1 van 12

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10

Laatst gewijzigd

  • Een  natuurlijke beleving
  • Zwerfafval opruimen: a never ending story
  • Van de bestuurstafel
  • Dromen over Markdal
  • Bestuur