Boomstam Henk, NatuurWijzer, IVN-gids Mark & Donge 24-10-2024
De Herfst is weer daar en inmiddels ben ik met een aantal groepen weer op pad geweest. Natuurlijk hebben we het dan over de herfstverschijnselen; verkleurende bladeren, regen, wind, kou, kastanjes, eikels en beukennootjes. Natuurlijk ook Paddenstoelen! Alle groepen gaan op stap met spiegeltjes aan een steeltje en zoekkaarten. De jongsten zien de plaatjes en vergelijken kleur, hoed, vorm, steel of geen steel, met de paddenstoel die ze zien. De oudsten determineren op dezelfde kenmerken en kijken ook naar plaatjes en buisjes, snot en bijvoorbeeld verkleuring bij aanraking.
Alle groepen houden van een goed verhaal! En heksen, ridders en prinsessen doen het op elke leeftijd goed. Dus ik vertel: Vroeger toen ridders en prinsessen nog in kastelen woonden, hadden ze ook een kok. Die werkte samen met de koksmaat in de keuken. Natuurlijk hadden ze daar last van vliegen die op het vlees, brood en groentes kropen. Dat vond de kok niet fijn en hij zei tegen de koksmaat: “Koksmaat! Ga naar het bos en zoek daar de boom met de witte stam”.
Dan vraag ik aan de kinderen of ze weten hoe die boom heet. Altijd roept er wel eentje een Berk! En ik ga verder met mijn verhaal. De kok zegt: “Bij die boom, die Berk, zul je een paddenstoel vinden met een rode hoed. Op de hoed zul je witte stippen vinden.” Pluk bij de steel één paddenstoel en breng die naar mij. De koksmaat gaat op pad naar het bos. Hij zoekt tussen de bomen en aan de rand van het bos vindt hij een groepje berken. En ja hoor! Daar tussen de berken staat een rijtje prachtige, mooi rode, paddenstoelen. Voorzichtig plukt hij eentje, bij de steel, en rent terug naar het kasteel. Daar aangekomen geeft hij de paddenstoel aan de kok. De kok pakt een schoteltje met melk en legt de hoed van de paddenstoel met de rode kant in de melk. Hij zet het schoteltje in de vensterbank. De vliegen in de keuken zien dat schoteltje melk en denken: Ha, lekker! Dat is voor ons. Ze vliegen er naartoe en drinken van de melk. Wat denken jullie dat er gebeurt? Vraag ik de kinderen. Door elkaar roepen ze: de vliegen gaan dood! Weten jullie nu hoe deze zwam heet? Melkpaddenstoel, vliegenpaddenstoel en daar komt het goede antwoord: Vliegenzwam!
Voor de jongsten is dit genoeg, voor de oudsten ga ik nog even door. Waarom zou je de Vliegenzwam bij een Berk in de buurt vinden? Er wordt hard nagedacht en ik hoor een meisje vertwijfeld zeggen; “omdat dat mooi is?” Ik kan haar geen ongelijk geven en zeg dat er nog een reden is. “Ze helpen elkaar?” roept een jongetje. “Inderdaad”. De dunne schimmeldraadjes van de vliegenzwam zoeken de dunne haarworteltjes van de Berkenboom op. Als ze contact maken vraagt het schimmeldraadje om wat eten in ruil voor water met bouwstofjes. De boom vindt dat natuurlijk een goed idee, want die krijgt er opeens een netwerk van draadjes bij die hem helpen met water drinken. Zo werken het schimmeltje en de boom samen. De boom en de vliegenzwam zijn symbionten, die in symbiose samenleven. En dat zijn dan weer een paar mooie scrabblewoorden voor groep 8. Inmiddels staat het bos vol met mooie paddenstoelen dus ik nodig u uit om zelf op avontuur te gaan en te genieten van wat de herfst te bieden heeft.
Markandalletjes
- Mooi weer. Begin herfst en vakantie. Veel genietende wandelaars. Daar is het Markdal voor!
- “Hoe meer mensen in de natuur hoe beter!” zegt Arjen Buijs als universitair hoofdocent Wageningen. Al die mensen toont brede steun en draagvlak voor natuurbehoud. Zet die - zeker in de huidige politiek - niet op het spel door gebieden af te sluiten! Hij kent de zorgen van boswachters, maar gooi het draagvlak niet met het badwater weg!
- Ver. Markdal meldt: De Markhoeve in Strijbeek komt te koop. Provinciale info avond maandag 4 november. 19u30. Strijbeekseweg 46a. Ook maatschappelijke functie volgens bestemmingsplan.
- Zoek de Stilte. Met Stilte gids Yvonne. Zaterdagmorgen 26 oktober. 9u30-11u30. Parking Den Rooy. Ulicoteseweg. Meerle (B). Natuurpunt Markvallei.
- Zaterdagmorgen 9u start knotseizoen voor sportieve natuurbelevers bij IJsvermaak – Ginneken.
- Nacht van de Nacht voor behoud van de duisternis. Ook op Wolfslaar. Zie de website IVN Mark&Donge.
- Ooievaar scharrelde in Lage Akker van monument boerderij Nuwenhuys. Koppeltje Slechtvalken bezochten weer uitkijkpost op Laurentiuskerk - Ginneken. Paddenstoelen groeien overal.
Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge