12-6-2025
De trosvlier (Sambucus racemosa) is het minder bekende familielid van de gewone vlier ((Sambucus nigra). De oude naam is bergvlier. In de rest Europa wordt hij vooral in heuvelland en gebergten aangetroffen. We kennen in Nederland nog een soort vlier: de kruidvlier (Sambucus ebulus), maar die blijft buiten beschouwing. Hij komt alleen in Limburg voor.
De trosvlier bloeit wat eerder, april/mei, dan de gewone vlier, die een maand later bloeit. Er is een duidelijk verschil in verspreiding. De gewone vlier komt in het hele land voor.
De trosvlier is beperkt tot het oosten en zuiden van Nederland. Rond Breda vindt je hem nagenoeg uitsluitend aan bij bosranden en op kapvlaktes. Ik zie er elk jaar aan de wethouder van Dijklaan in Dorst. Het is een struik die hier zelden hoger wordt dan vier meter, meestal kleiner. Het blad lijkt wel wat op dat van de gewone vlier. Ze zijn oneven geveerd met vijf blaadjes, die evenwel smaller zijn dan die van de gewone vlier. Bij de gewone vlier zijn de bladeren dofgroen; bij de trosvlier is de kleur minder mat en heeft vaak een rode gloed. De bladeren hebben net als bij de gewone vlier, een kenmerkende eigen geur. Niet iedereen houdt ervan.
De trosvlier valt mij altijd in het voorjaar op. Hij bloeit vroeg, vaak al in april en dan springen de gele bloemtrossen vrolijk naar voren aan de bosranden. Ze geuren bovendien heerlijk. De trossen staan wat bolvormig en hebben niet de platte schermvorm van de gewone vlier. In het najaar kleuren de bessen helder rood en niet zwart, zoals bij de gewone vlier. Die bessen zijn doorgaans snel verdwenen omdat vogels er gek op zijn. Als kenmerk om de struik te herkennen heb je er dus niet zoveel aan.
De geslachtsnaam ‘sambucus’ is afgeleid van het Griekse sambuke = fluit. Van de stengels kon men fluiten maken. De soortaanduiding ‘racemosa’ betekent tros. Al met al dus een leuke struik, die je wel wat meer zou willen zien. Ook in de stad.
Aad van Diemen – IVN natuurgids Mark&Donge - Stadsplantenexpert.
Markandalletjes
- Pinkster bewolkt, laag water in de Mark, komend weekend wordt tropisch!
- Overleg Burgerinitiatief ‘behoud het Groene Goud’ met gemeenteraad is gestart. Nog aarzelend voor gemeenteraad die – in plaats van te reageren op B&W voorstellen – nu zelf initiatief mag nemen. Komende donderdagen steeds stapje verder.
- Slootjesdag op Fort Giessen! Zaterdag 14 juni. Zoektocht naar onderwater natuur! tussen 13u en 17u. Elk uur een zoektocht, ideaal voor kinderen…. Daarna in historische fort Giessen op naam brengen. Giessensesteeg 2. Giessen. Zie verder website IVN Mark&Donge.
Kijkdoos vol verwondering. IVN kraam bij Toon Thielen.
Foto Marjo Zodenkamp - Stadsvogelexcursie IJpelaar. Zondagmorgen 15 juni. 7u-10u. Rond vroegere Klein Seminarie, en nu St Joost. O.a. Kleine Karekiet, Grasmus, Holenduif en Zwartkop zijn uitgenodigd. Met Willem Veenhuizen. Start kruising Beukenlaan–Flodderdreef. WestBrabantse Vogelwerkgroep.
- Flirten met de Grens. Natuurwandeling. Zondagmiddag 15 juni. 14u-17u. In Unesco Erfgoed ‘Kolonie der weldadigheid’. Historie van smokkelen, kommiezen en Dodendraad. Met gids Nick Baelden. Start Bezoekerscentrum ‘Vallei van het Merkske’ (Klapekster). Kolonie 41. Wortel (B). Natuurpunt Markvallei.
- Groencafé Markkant komt er aan! Altijd hét onderlinge trefpunt. Juist nu met Wonderlijke Stadsnatuur en ‘Zero Waste Week’. Woensdag 18 juni. 19u30-22u30. Met excursie en nazit. Gidsen Erik van der Hoeven, Roos Konings (‘wildplukgids’) en Joost Barendrecht. Reigerstraat 16. Breda. Natuur- en Milieuvereniging Markkant.
- Erik Rijnen meldt drie jonge ooitjes in Oostpolder bij Hans de Jongh. Op nieuwe nestpaal in gemeentelijke natuur bij viaduct Effen ook voor het eerst drie jongen! Bij Hartel meldt Raymond van Breemen ook twee jongen. En in Markdal zit vrouwtje weer in broedhouding. Lijkt wel laat, maar elke poging op die historische plek is welkom! In algemeen lijkt het een mooi ooievaarsjaar te worden. Blijf genieten!
- Bijna midzomer !
Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge
