Nieuwe plantensoorten in nieuw gebied

Ad van de Laar – natuurgids IVN Mark&Donge 13-7-2023

Het bezoeken van het natuurgebied de Wouwerbeek in Bavel is echt al de moeite waard alles wat er groeit is nieuw er komen steeds weer nieuwe planten bij. Wat mij toen bij ‘n  wandeling opviel dat waren al die Ratelaars! De zaden zijn door de hoge waterstanden met stroom verplaatst en op de hoge droge gronden weer afgezet. De ratelaar is een opvallende plant omdat de gele leeuwenbekachtige bloemen samen met de bleekgroene kelk een oplichtende indruk maken. Het blad is smal, spits en fijn gezaagd en ook vrij lichtgroen van kleur. De Ratelaar houdt van vochtige omstandigheden. Zij is gewoon om voedsel in de grond te onttrekken aan de wortels van andere planten, bij voorkeur grassen. Zuignappen, die op de wortels van het gras staan tappen hier het voedsel af, dat de grassen voor hun eigen reserve hadden opgeslagen. Suikers die onder invloed van het zonlicht door de groene bovengrondse delen van de plant worden gemaakt, vervaardigt de Ratelaar wel. Men noemt een dergelijke plant half-parasiet. Door de onttrekking van voedsel aan graswortels kan men op die plaatsen een minder krachtige ontwikkeling van de grassen zien. Het lijkt niet ondenkbaar, dergelijke planten te gebruiken om een al te welige groei van grassen in sommige situaties wat af te remmen. Het beoogde effect is duidelijk zichtbaar in sommige grasvelden en soms in bermen.                           De ratelaar  dankt haar naam aan het feit dat de grote platte zaden als ze rijp zijn onder invloed van de wind in de vruchtdozen rammelen. Dat stemt me dan erg vrolijk, een plant die zijn mooie toepasselijk naam waar maakt.

Ook nog een schitterende speerdistel gespot. Nog een sierlijke voorjaarsbloeier is de gele morgenster. Een composiet, op het eerste gezicht doet de plant wat grasachtig aan, als je op de bladeren let. Bij twijfel kun je meteen zekerheid krijgen doordat er bij bladbreuk wit melksap uit de wond vloeit, dan is het geen gras. De plant bloeit alleen in de morgen zoals zijn naam al zegt. Wanneer de luchtvochtigheid hoog en de lucht betrokken blijft en de temperatuur toch aangenaam is, kan de morgenster tot in de middag bloeien. Bij zonneschijn sluiten de bloemen om 11 á 12 uur. De volgende morgen gaan ze op nieuw open en ook de daarop volgende soms nog  een keer, maar  in  de regel zijn er dan  al zoveel begerige insecten  geweest, dat de bestuiving heeft plaats gehad. Een paar weken later zie je de eerste bolstaande vruchtpluizen al aan de planten. De lange bleekgele vruchten worden met behulp van hun parachute naar elders vervoerd. Meestal is de morgenster niet overblijvend. Toch ziet men op dezelfde groeiplaats het volgend jaar vaak weer morgensterren. In kleine ruimtes tussen het gras weten nieuwe planten het volgend jaar een plaats te veroveren om daar evenals de moederplant weer fraai staan te bloeien. De ooievaar is in de Wouwerbeek druk met zijn ene jong en er zijn ook weer boomkikkers gespot en gefotografeerd!

Markandalletjes

• Zomerstormpje met code oranje zorgt voor grillig weekend klimaat. En Rutte valt.
• Tien citroenvlinders op kattenstaarten, die niet mauwen, maar paars opsteken. Dat is andere midzomerkost!
• Dertig Bigjumpers ‘te water voor proper water’ bij de Vlaamse Aschputten in Meer. Dankzij actie van Natuurpunt Markvallei en Vereniging Markdal. Waterkwaliteit hangt aan een draadje. Schepen Arnold Wittenberg (VLD) noemde ook de 17% Hoogstratense huishoudens die ongezuiverd lozen. Net als de ‘overstorten’ in Nederland. DB Waterschap bestuurder van Brabantse Delta die waarschuwde dat ‘water de nieuw crisis’ wordt. We moeten over vier jaar aan de Kader Richtlijn Water voldoen, die we al sinds 2015 uitsteleln!
• Vakwerk van Hoogstratense Brandweer. Spontane ‘jumper’ voelde zijn bril tussen zijn vingers wegglippen. Duikteam speurde met lamp de bodem af naar ‘speld in een hooiberg’. Na een lange tien minuten kwam de glunderende duiker met het brilleke boven! De waterplanten op de bodem hadden hem vastgehouden. De duiker werd dankbaar geknuffeld!
• IVN jeugdgroep ‘torenvalken’ ontdekten baby boomkikkers bij Gilzerwouwerbeek. Voor deelname info: Iris van der Vlerk: 06-10221256.      
• IVN Landschapswandeling. Zondag 16 juli-10-16u. Teteringen, Lage Vucht, Spinola schans, Houtse Meer, Hoeveneind. Ca 20 km. Aanmelden IVN Mark&Donge.
• 1 oktober zeiskampioenschap Vlaanderen (en ‘ollanders). Belangstellenden voor Brabants team graag aanmelden. (06-40007219). Zie ook Natuurpunt Markvallei.
• Expeditie Urban Jungle. Baronie Breda. Vierdaagse 12-15 juli. Met info stops van IVN natuurgidsen. Nmv Markkant-Milieudefensie.