Veelbloemige roos

Aad van Diemen – natuurgids IVN Mark&Donge – stadsplanten 26-6-2024

De meeste mensen zal het verbazen hoeveel soorten wilde rozen in Nederland worden onderscheiden. Het zijn er minimaal dertig. De term minimaal moet worden gebruikt omdat de discussie over het werkelijke aantal soorten nog loopt. Eén van onderliggende problemen is dat er stabiele kruisingen optreden, waarover het moeilijk besluiten is of dit nieuwe soorten zijn. De rozenfamilie kent wel meer geslachten waarvan de soorten moeilijk op naam te brengen zijn, zoals de bramen, de vrouwenmantels en de kersen en pruimen. 

De bloemen van de veelbloemige roos zijn wit. Ze groeien in een tros van 10-20 bloemen. Het is een struik die tot vijf meter hoog kan worden. De bladeren zijn 7-9-tallig, tegenover 5-7-tallig bij de meeste andere rozen. Onderaan is de bladsteel rafelig door de vergroeide steunblaadjes. Dat is een goed determinatiekenmerk.

De bloemen zijn talrijk en relatief klein. De struik doet wel wat aan een braam denken. Door de rijke bloei wordt hij veel in tuinen en plantsoenen aangeplant, waaruit hij ontsnapt.

Deze roos is oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Azië, maar inmiddels wereldwijd verspreid. In Nederland is hij algemeen geworden als inburgerende plant na 2000. Inmiddels heeft hij het stempel ‘invasief’ gekregen. Het succes van de roos dankt hij een paar eigenschappen: hij kan in de volle zon staan en verdraagt schaduw; hij verdraagt zure bodem, maar gedijt eigenlijk op alle bodemtypes; zaden blijven lang kiemkrachtig; vogels hebben een voorkeur voor de bottels en zorgen zo voor verspreiding.

Vanwege een paar van de bovengenoemde eigenschappen, wordt deze roos gebruikt als onderstam voor een aantal cultuurvariëteiten. Rond Breda komen we deze roos hier en daar tegen. Opdringerig en invasief? Welnee. 

Raad van State schorst bouw bij Bavelse Leij

• Gemeente Breda wilde bouwsels in Ecologische Verbindings Zone (EVZ) Bavelse Leij bij Klein Wolfslaar toestaan. Natuurverenigingen De Groene Koepel, Markkant, IVN Mark&Donge, BromN) maakten met advocaat Rogier Hörchner bezwaar. Gemeente stelde: ‘bouwsels zoals zwembad, poolhouse, 17 meter muur en sauna mogen zonder vergunning aangelegd worden. Ze zijn daarom géén obstakel…’ Dat was één van de redenen voor de Raad van State om in spoedprocedure de bouw te stoppen. Andere reden was ‘willekeurig’ gekozen maaiveld peil, waardoor er veel grond opgehoogd kon worden in waterbergingsgebied van Waterschap. Nu kwam het ‘boven water’ gekomen Wateradvies van Brabantse Delta goed van pas! Dat wilde een vrije EVZ. Ook het nog steeds niet vaststellen van de EVZ grenzen zoals de provincie al jaren terug wilde, was voor de Raad van State ook een twijfelpunt. Natuurverenigingen dringen al lang aan vaststelling. Raad van State gaat op 24 september verder, dan in bodem procedure!
• Ondertussen lijkt het streven van Bredaas college, om over EVZ StadsMark en Singels voor de vakantie te besluiten, door gebrek aan overeenstemming vertraagd te worden of (weer) te stranden?

  

Markandalletjes

• Meteo, hoge en lagedruk gebieden, hoe dan ook, uitkomst is een week met prachtig zomerweer! En dat is genieten. En zoeken naar de opgeborgen schaduwzeilen!
• Op Ginnekense Laurentiustoren zag Martijn Wijsman jonge Slechtvalk, gevoerd door vader. Raymond van Breemen (WestBrabantse Vogelwerkgroep) meldt het ringen van liefst drie jonge mannetjes Slechtvalken. Die zijn inmiddels gezond uitgevlogen van de toren van de Heilig Hart kerk. Duurde 40 jaar, maar die is nu behouden als monument met bewoning voor mensen en broedplaats van Slechtvalken. Die vandaar geregeld een stadsduifje pakken! Mooi succes, maar dit jaar geen broedgeval op Grote Kerk.
• Strijbeek vol van wilde dieren! Bij de Goorheining werd een Koningspython gevonden. Een dode. Ontsnapt of uitgezet? Een exoot dus. Ook werd er een wolf gezien. Een inxoot… De buurtapp plofte bekant. 
• Nachtzwaluwentocht. Mysterieuze vogel met kwakend ratelgeluid. Landgoed Den Rooy. Zaterdagavond 29 juni. 21-23u30. Start Parking Den Rooy. Ulicotenseweg 51. Meerle (B). Natuurpunt Markvallei.
• Watervogels op zondagmorgen 30 juni. 7-10u. Waterakkers Teteringen. Start Burg. Verdaasdonkstraat. Gids: Willem Veenhuizen. Graag aanmelden:  Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
• Jaarlijkse fietstocht natuurvereniging Mark en Leij door natuur van Alphen-Chaam. Zondag 30 juni. Meetrappen? Mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
• Natuurtuin Oranjepolder. Open zondagmiddag 13-16u. Natuur, waterbeestjes, vogels. IVN Mark&Donge gidsen.
• Zero waste week. 1-7 juli. Zie programma: zerowasteweek.nl. Natuur- en milieuvereniging Markkant.
• Peter Cival zag Havik in bomen op landgoed de Klokkenberg. Zoekend naar smakelijke prooien. Op struinpadje langs oever van de Mark tussen hoge rietstengels liet viertal drukke Rietzangers zich goed horen. Én ook goed zien! op nog geen meter afstand. Echt natuurbeleving! Voor wandelaar én vogels! 
• Nog meer vogels: Bleeke Heide, zeven (onzichtbare) Kwartels (Peter&Wendie, Joost Simons). Merkske: vijf Wielewalen (Reinier van Loo, SanderJ). Markdal: twee Scholeksters (Ria Lambregts), baltsende Wespendief, Bosuil, IJsvogel (Dick Groenedijk, Nico Natuur).
• Al gewend aan de kortere nachten? En de vlinders die weer fladderen? 

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge