Laat de Nacht, de Nacht

Dorine Veheijden-Lels, bestuurslid Natuur- en Milieuvereniging Markkant Breda 13-11-2024

Het is een oude waarheid: alleen als het donker genoeg is, dan kun je de sterren zien! En, hoe donkerder de nacht, hoe meer sterren. Tijdens de Nacht van de Nacht, dit jaar georganiseerd op 26 oktober j.l., roepen natuur- en milieuorganisaties iedereen op kunstlicht te doven. Ze willen de nacht weer vullen met de schittering van miljoenen sterren zodat de wereld om ons heen even tot rust kan komen. Het doel is een halt toe te roepen aan de almaar voortschrijdende lichtvervuiling. Dat is niet alleen nodig, het is ook mooi! Want, als het maar donker genoeg is, en je met een beetje geluk een wolkeloze hemel hebt, dan zie je de schittering van al die puntjes die lichtjaren van ons vandaan staan. Dan ontvouwt zich de onmetelijke ruimte boven ons met een melkweg die eeuwenlang het mogelijk maakte dat pelgrims zich een weg baanden naar het zuiden. Zo ook in het Markdal, want daar volgde ooit menig pelgrim zo’n camino via Galder naar Santiago de Compostella in Noord Spanje (compostella betekent melkweg). En vandaag de dag is de reflectie van het maanlicht of de sterren op het riviertje een feest voor het oog van de nachtwandelaar. De oproep van de milieuorganisaties is laat het donker donker zijn en ontdek hoezeer je daardoor tot rust komt. Voor die nacht, dit jaar voor de twintigste keer georganiseerd, doven honderden bedrijven en gemeenten lichten in en op gebouwen. Zo hopen ze bewustwording van het probleem te creëren. Toch zal menigeen niet het idee hebben gehad dat er die nacht iets bijzonders aan de hand was. Daarvoor werden veel te weinig lichten gedoofd. In het Markdal zal zeker de oranje weerschijn van Hazeldonk te zien zijn geweest met daarbij, in de verte, de permanent flitsende windmolens met hun rode draaiende waarschuwingslampen. Menigeen zal ook hebben gedacht, als ie al wist wat er aan de hand was, ‘nou en?’. 

Niet wetende dat duisternis van groot belang is voor al het leven op aarde. Niet alleen wordt daarmee de sterrenhemel zichtbaar, en is het dus voor mensen en dieren mogelijk te koersen op hemellichamen, maar bovenal geeft het rust aan mens, dier en plant. Vogels, nachtvlinders, vleermuizen en ga zo maar door hebben duisternis nodig om hun prooi te vinden. De meeste mensen, dagdieren en planten hebben de nacht nodig om de stress van de dag kwijt te raken.

Ondanks alle spaarlampen en moderne technieken baadt de aarde ’s nachts steeds meer in het kunstlicht. Waar je 100 jaar geleden in de stad zelfs nog de melkweg kon zien, is deze inmiddels verscholen voor 60% van de Europeanen en voor 80% van de Amerikanen. Bovendien zijn kunstmatig verlichte gebieden, zoals steden, de afgelopen vijf jaar haast 10 procent helderder geworden dan ze al waren. Intussen groeide sindsdien ook het totaal verlichtte oppervlak met ruim 2 procent per jaar. Kortom het is tijd om de verstorende werking van licht te dimmen en ‘s nachts de lampen uit te doen. Met buiten minder kerstverlichting, aangelichte gevels, spotjes op bomen en lichtversiering van wat al niet meer, laten we de Nacht de Nacht. Dan kunnen wij en de natuur eindelijk weer rustig slapen!

Markandalletjes

• Wisselvallig en mottig, dat is toch gewoon herfst? Of zijn we een ‘gewoon’ seizoen ontwend?
• Rondleiding voor Parijs-Argentijnse kunstenaresse aan Ulvenhoutse Bos. Via GGA. Een EU kunstproject voor meer aandacht voor bijzondere natuur. Reactie op eerdere noodkreten van natuurverenigingen aan EU Commissaris Milieu. Kwelwater verbreedde de talenkennis met “seepage water’ en ‘eau d’ínfiltration’. Van levensbelang voor de zeldzame natuur in dit waterrijke bos.
• Stadsplantenwandeling Haagse Beemden. Tussen vallende bladeren bloeiende stadsplanten. Zoektocht naar fleurigs van Hazelaar, Herderstasjes, Dovenetels, Duizendblad, etc. Zondag 17 nov 13u30-15u30. Aanmelden. Website IVN Mark & Donge.
• ‘Blij met de Bij in Markdal’ en ALV Vereniging Markdal duurzaam&vitaal maandag 25 november. 20u (inloop 19u30). Alles over bijen in Markdal vanaf 20u30. Door imker en bioloog Marian Hulshof. Bijenboerderij, Strijbeekseweg 62A. Strijbeek.

  

• Vogels. Merkske: Goudhaan én Vuurgoudhaan (Tom Voet), IJsvogel en schuwe Houtsnip, laat zich alleen ’s winters zien (Ted Overmeer). Bleeke Heide: winterse tiental Toendrarietganzen (Kenno V), zestig Slobeenden (Louis de Jong), zes roepende Raven, vier Goudvinken (Jarek van Houten, Frank van de Velden), zes Grote Gele Kwikstaarten -altijd bij stromend water- (Ria Lambregts, Jarek van Houten). IJsvogel (Ted Overmeer). En nog veel meer om te ontdekken, ook in het Carnavalsseizoen!

Joop van Riet – Natuurgids IVN Mark&Donge