Joop van Riet – Natuurgids IVN Mark&Donge 5-12-2024
Dat willen we graag. Daarom werken we met landschappelijke onderzoek, voorlopig ontwerp, overleg, info avonden, definitief ontwerp, inspraak, definitief besluit, etc. En dan gegraaf, grondverzet, inrichting en beheer. Met veel hoop dat wat we bedachten ook uitkomt. Daar denk ik dan aan na zo’n twintig jaar meewerken aan een natuurlijk Markdal. Maar komt de natuur er dan ook zoals bedoeld? Ik graaf eens in mijn geheugen.
Een klein voorbeeld. De oude meander Bieberg langs het geliefde kerkhof daar, werd rond toen niet mee-stromend aangetakt op de Mark. Alleen daar zwommen de mooie Bittervoorntjes, die heel slim hun eitjes in een grote mossel leggen. Mooi voorbeeld van gedeelde broedzorg. Maar aantakken zou door het viezere water van de Mark daar een eind aan maken. Dus niet gedaan.
Wel kwam op de westelijke oever de meander met vispassage tot stand. Ook dankzij EU subsidie, wat betekent dat er na aanleg gemonitord moet worden. Tot ieders verbazing werden daar Bittervoorntjes in de fuik aangetroffen! Hoera! En in de oude meander waren ze verdwenen, heel jammer. Waarschijnlijk speelde ook mee dat het water van de Mark langzamer hand beter wordt, of in ieder geval minder vervuild raakt. Natuur was zijn eigen gang gegaan.
Een andere casus aan de overkant van die ‘grôôte slôôt’ zijn de Korendijkse Slikken op de westpunt van de Hoekse Waard. Na de afsluiting van het Haringvliet viel het getij weg in de rietlanden. Daardoor was rietsnijden niet lonend meer. De slikken werden natuurgebied bestemd voor de Grutto en andere weidevogels. Door de vroegere eb en vloed was de grond zout en volop begroeid door de zoutminnende Heemst. Er werden heel wat stukken gemaaid voor koeien en weidevogels zoals Grutto, Kievit, Tureluur, etc. Helaas moest de onderzoeker van Natuurmonumenten rapporteren dat de Grutto’s en weidevogels er ondanks alle gericht beheer toch niet kwamen! ”De nieuwe weidevogels” zei hij tot schrik van iedereen “zijn de ganzen”. Helaas kreeg hij gelijk.
Er was nog een tegenvaller. De koeien liepen op gemaaide percelen, prikkeldraad zorgde er voor dat ze niet in de ruigte met de heemst konden komen, want daar had de boer er geen zicht meer op. Toch braken ze een keer uit en verdwenen voor twee dagen onzichtbaar in de weelderige Heemst. Totdat ze weer teruggevonden werden op de meest westelijke punt aan het Spui, waar ze twee dagen rondgestapt hadden. En zodoende de dichte wortelmat opengetrapt hadden. Het jaar daarop begonnen tot schrik van het beheer daar wilgenzaadjes te ontkiemen en snel tot bomen uit te groeien. In een gebied dat open landschap moest blijven. Maar niets aan te doen.
De wilgen werden groot en daar gingen voor het eerst in de Hoeksche Waard Havikken broeden. Prachtig! Paar jaar later met nog grotere bomen werd het nest gekraakt door een paartje Zeearenden. Die gingen broeden en kregen jongen. Doordat in de Biesbosch de zeearenden nesten door de regen topzwaar werden en omgingen, was dat jaar het enige Zeearenden jong in de hele Delta!
Is er een moraal in dit verhaal? Ja zeker: Natuur laat zich niet sturen! Ga niet millimeteren, maar schep de voorwaarden met een robuuste structuur en laat de natuur zijn kansen grijpen!
Mooi om dat in de eindfase van het herstel van het Markdal vast te houden. En ons te laten verrassen!
Markandalletjes
- Orion – de wintervierhoek – schittert in heldere vriesnacht aan de hemel. Ook Sirius – de helderste ster van allemaal – rond middernacht weer boven de kim. Ook dan is een donker Markdal een aanrader!
- Waterschap besluit voortvarend met Kader Richtlijn Water. Intensief overleg, minnelijke schikking, ook gedoogplicht, eventueel onteigening, vergoeding, etc. Moet in 2027 klaar. Anders boetes. Website Waterschap.
- Ganzensafari. Spot Big Five met ranger Piet van Iersel. Terheijden, Hooge Zwaluwe, Zonzeelse polder, Gat van de Ham, etc.. Zondag 15 dec. 9u30-13u. Start Schoolakkerplein, Breda. Carpoolend. Via website West Brabantse Vogelwerkgroep.
- Familie en Paul de Weerd blij met herstel Mark bij hun gronden op donk Heerstaaijen. Dankzij goede samenwerking met Waterschap en Vereniging Markdal.
- Sinterklaas surprise: in december aanplant Markdal zuid met 100 bomen, spontaan beekbegeleidend bos, vogelvriendelijke houtwallen, heggen, etc.. Door vogelvriendelijke studie Maaike Griffioen en team. Galder en Strijbeek fleuren nog meer op! Surprise past niet in de schoen!
- IJsvogel van Lieneke Steijn brengt kleur in Markdal. Met alle kenmerken, kort staartje door krappe nestgang, mannetje met zwarte snavelonderkant, plomp figuur met prachtig flitsend blauw. Luister naar zijn ‘piep’ en kijk op!
