Wandeling in natuurgebied Wouwerbeek

16-1-2025
Heerlijk winterweer met zelfs een dun zonnetje en behoorlijk wind, mijn kraag staat omhoog en heb handschoenen aan. Het gras is nog steeds grasgroen, alle bladeren van de zomereiken zijn er allemaal weer af. Het water stroomt nog volop en werkt aan ´n meander in de Gilze Wouwerbeek, in de uit gegraven plassen staat nog behoorlijk veel water. Daar is aan de beken ruimte nodig voor waterberging om over stromingen na hevige regenval tegen te gaan. Toch voel ik me erg klein hier in de natuur: de Bolberg met zijn kolossale eiken van plusminus honderd jaar oud en ± 25 meter hoog op het hoge gedeelte. Aangelegd langs weg met de fraaie zeer oude kleine woninkjes en prachtige boerderij.

Er zijn dit jaar gigantisch veel eikels en er leven veel insecten en galletjes op. Deze zitten vaak aan de onderkant van zijn bladeren met een verscheidenheid aan afwijkende groeiplekjes die onze inheemse bomen herbergen. Een gal is een woekering van plantenweefsel, die ontstaat als een insect zijn eitjes legt in een blad, een knop of in de barst van een twijg. Tegelijkertijd wordt er een stofje afgescheiden dat de plant prikkelt tot het aanmaken van woekerend weefsel voor de galletjes. Hoeveel insecten en ander kostgangers leven en eten al honderd jaar van de zomereik? Dat is al heel bijzonder en zo zijn de eikels het voedsel voor een leger consumenten. De wortelpartij van een eik is zo groot als zijn bladerenkroon en heeft ook heel veel wortels en haarwortels. Die leven in symbiose met veel grassen, andere kruiden en een groot netwerk van schimmeldraden. Dat is wat mij zo klein maakt ten opzichte van ’n zomereik. Een eeuw is haast niet te bevatten.

Klein zijn ook de Regenwormen, primitieve en onooglijke dieren. Maar kleinigheden vormen de som van het leven. De aarde, zo wordt wel beweerd, zou onvruchtbaar zijn als er geen regenwormen waren. Een krasse uitspraak maar vastgesteld en gezegd moet worden, dat het belang van deze glibberige beestjes enorm is. De meest nietige der schepselen zijn onmisbaar. Daarom een bescheiden hulde aan de regenworm. Want wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd. Ze eten zand hebben een darm van voor tot achter en selecteren uit het zand weer bacteriën en zo. Dat komt er dan aan achterkant weer schoon uit!

Minder klein zijn Mollen. Voor de mollen is het hier zoeken naar een hoog en droog stukje zand, maar op de eerste plaats hebben mollen een gangenstelsels nodig om van te leven, daarin vangen ze regenwormen, kevers, larven, spinnen en zelfs kleine zoogdieren. Hun rit (=gang) moeten ze zelf graven. Ze maken verschillende hopen: slaap, latrine, voorraadhoop en omkeerhoop. Een volwassen mol loopt haast net zo snel voor als achteruit in de ritten, het zand van molshopen is goed geschikt als potgrond.

Enkele dagen voor kerstmis is er enorm veel water naar beneden gekomen vanuit het noordoosten, dat wel 15 meter hoger ligt dan Bavel. De Wouwerbeek is op plaatsen nu wel 20 meter breed en nu zie ik dat het gebied goed is ingericht. Er was een record aan regenwater in 2024, dat vindt nu zijn weg onder de A 27 door en naar Willemina Singel in Breda. De pracht is de ook de kracht van het water, beleef en leef mee met het water.

Ad van de Laar - IVN natuurgids Mark&Donge

Behoud het Groene Goud

Burgerinitiatief gestart tegen bedrijfsterreinen in het groen en ‘verdozing’. 1600 Bredase handtekeningen nodig voor onafhankelijk onderzoek naar nut en noodzaak. Dogmatisch opofferen van ha’s groen geeft niet meer Bredase werkgelegenheid en welvaart. Benutting op bestaande bedrijventerreinen levert 100 ha ruimte, zegt eigen gemeentelijk onderzoek (Stec). Belangengroepen Posthoren (Digit Parc Teteringen), Steenakker, Landgoed ’t Hout (Trippelenberg), etc., diverse natuur- en milieuverenigingen (zie website) starten burgerinitiatief voor gezamenlijk besluit in gemeenteraad. 1600 handtekeningen nodig voor de invloedrijke procedure! Doe mee! Behoud het Groene Goud!

Markandalletjes

• Wolkendeken en mist, stilzwijgend Markdal. Dan ineens prachtig in winterzon en volle maan. Snaterende wandelaars!
• Burgemeester Paul Depla pleit op jaarvergadering Wijkraad ZW (De Rith) voor gezamenlijk denken over de toekomst. Dan komt nut-noodzaak onderzoek van pas!
• Breda plant bedrijventerrein Bavel noord van A58. Gilze-Rijen en Alphen-Chaam ontwikkelen plan ‘Rimpelaar’ zuid van A58!
• Lezing: snel zijn: Natuur op doktersvoorschrift. Roy Remmen legt het recept uit. Is dokter en komend natuurgids. Vrijdagavond 17 jan, 20u. Klapekster Kolonie 41. Wortel (B). Natuurpunt Markvallei.
• Ganzensafari 2.0. Westpolders Breda, omgeving Willemstad: Buitengorzen, Willemspolder Zwanenmeer, Sint Antoniegorzen, Sabinapolder. Zaterdagmorgen. 18 jan. 9u30-13u. Start Schoolakkerplein-Breda. (Benu apotheek). Carpoolend. Aanmelden: website West Brabantse Vogelwerkgroep.
• Landgoed Valkenberg in de winter. IVN Natuurwandeling Zondagmiddag 19 jan. 13u30-15u30. Baronnen, baronessen en jonkvrouwen schreden over het geplaveide middenpad. Bediendes en voetvolk over de zijbeuken. U mag ze allemaal bewandelen in schilderachtige landgoed van het Valkenberg, met gemengde bospercelen, akkers en weilanden, beuken- en eikenlanen. Aanmelden website IVN Marken Donge.
• Vogels. Bleeke Heide: Twee IJsvogels (Ted Overmeer, Jan Benoist), elf Buizerds (ook noorderlingen), ganzen niet gemeld? Markdal: elf Koperwieken, elf Kepen, Grote Zilverreiger, roepende Middelste Bonte Spechten (Ria Lambregts) en actieve Ooievaars al  gezien door Martje.

  

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge