Brandnetels

Dorine Verheijden-Lels, bestuurslid Natuur en Milieuvereniging Markkant Breda 24-8-2023

Als ik ergens een hekel aan heb dan zijn het brandnetels! Het zijn geen mooie planten, maar dat is nog tot daaraantoe. Je kunt je er zo lelijk aan prikken! In het Markdal kom je deze woekerplant langs de fietspaden veel tegen. Je hoeft maar door een achteropkomende fietser of een tegemoetkomende wielrenner over de rand van het veel te krappe pad te worden geduwd of je krijgt in de berm de volle laag. Dan denk ik: ‘hoe kan dit anders?’ Het fietspad verbreden zou wel het beste antwoord zijn, maar dan blijft staan ‘wat te doen met de brandnetels?’ In het algemeen geldt: ‘onkruid bestaat niet’ Wat goed is voor de biodiversiteit en het milieu hoef je niet te bestrijden en laat je met rust. Een uitzondering op die regel zou voor mij brandnetels zijn. Maar wie weet vergis ik me? Om erachter te komen wat de plant bijdraagt aan ecosysteem neem ik mijn toevlucht tot het nieuwe wonder van techniek ChatGPT. Dat digitale instrument maakt stante pede van je laptop een robot. Door ertegen te praten krijg je antwoord op al je vragen zowel mondeling als schriftelijk en in welke taal dan ook. Laten we dat eens uitproberen.

Mijn eerste vraag is: Waarom zijn er in Nederland zoveel brandnetels?
Antwoord: Er zijn verschillende redenen waarom er in Nederland veel brandnetels zijn. 
In het algemeen gedijen brandnetels goed in vochtige en voedselrijke bodems, en Nederland heeft veel van dergelijke gebieden zoals weilanden, bermen en bosranden. Daarnaast kunnen brandnetels zich gemakkelijk verspreiden via zaden en ondergrondse wortelstokken. Bovendien hebben brandnetels de neiging om te gedijen in verstoorde grond, zoals langs paden waar ze concurrerende planten kunnen overtreffen. Ook kunnen brandnetels gemakkelijk overleven onder verschillende weersomstandigheden en voegen zich naar allerlei habitats. 

Mijn tweede vraag is: Zijn veel brandnetels goed voor de biodiversiteit?
Antwoord: Ja, brandnetels kunnen een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Hoewel ze vaak als onkruid worden beschouwd, bieden brandnetels een belangrijke voedselbron en habitat voor verschillende diersoorten. Ze trekken bijvoorbeeld vlinders, bijen en andere insecten aan, die de nectar en pollen van de brandnetelbloemen gebruiken als voedselbron. Daarnaast leggen vlinders, zoals de dagpauwoog en de kleine vos, hun eitjes op brandnetels, en vervolgens voeden de rupsen zich met de bladeren. Dit maakt brandnetels belangrijk voor de voortplanting van deze vlindersoorten. Bovendien bieden brandnetels schuilplaatsen voor kleine dieren zoals muizen, egels en vogels. Ze dienen ook als voedselbron voor grazend beesten zoals konijnen en herten. Kortom, hoewel brandnetels als hinderlijk worden ervaren, dragen ze bij aan de biodiversiteit.

Mijn derde vraag is: Moeten we brandnetels bestrijden?
Antwoord: dat hangt af van de situatie en het doel dat je voor ogen staat. Je kunt ze bijvoorbeeld verwijderen als ze andere planten overwoekeren. Maar als brandnetels geen directe problemen veroorzaken en er geen specifieke reden is om ze te verwijderen draagt behoud bij aan het ecosysteem! 

Tot zover de informatie van ChatGPT. Mijn weerzin tegen de plant is daarmee toch wel drastisch verminderd. Om het waarheidsgehalte nog te checken ging ik even ouderwets Googelen. En wat bleek, er is meer nieuws. Brandnetels hosten wel 50 soorten vlinders! Sommige vogelsoorten, zoals de nachtegaal, gebruiken brandnetels als nestplaats. Verder is de brandnetel bovenal een stikstof-minnende plant en slaat stikstof op. Op de site wandel.nl las ik het leuke weetje dat als je klachten had van brand, de hevige jeuk meestal binnen een uur vanzelf verdwijnt. Je kunt er ook aloë vera op smeren of azijn. Ook de natuur zelf kan helpen. In de buurt van brandnetels staan vaak de planten weegbree en hondsdraf. Als je van deze planten een blad kneust en op de jeukende plek wrijft dan kan dat al direct verlichting brengen. En, of al deze informatie nog niet genoeg is, brandnetels hebben ook een geneeskrachtige werking en bevatten veel vitaminen. Brandnetelthee is bijvoorbeeld goed voor de spijsvertering!

Kortom, het antwoord op mijn vraag ‘wat te doen met brandnetels in de berm?’ Niets!

Markandalletjes

• Laatste week schoolvakantie, nog lekker aan het zomeren en uitpuffen van verre reizen of een zomers Markdal?
• Bijzondere waarneming: tiental Brabanders (Bavel, Dorst, Budel, Breda) aan de ‘overkant’ wandelend randje Hoeksche Waard. Drie dagen over de rivierbuitendijken van het ‘eiland’ (85km). Wadend langs oevers aan Hollands Diep. Genietend en ‘schouwend’ met zijn 75-en. Dankzij jubilerend Hoekschewaards Landschap.
• Zaterdag 26 augustus. Insecten wandeling Strijbeekse Heide. 13.30-15.30. Vennen, bos, heide. IVN natuurgidsen. o.a. Aad van Diemen. Ga voor de ‘special five’: Grote gruwelijke Rupsendoder, Bastaardzandloopkevers, Koekoeksbijen, Grote Sabelsprinkhaan, Soldaatjes. Aanmelden IVN Mark & Donge. 
• Vleermuizenwandeling. Woensdagavond 30 augustus. 20u30. De Wegwijzer. Steendorpstraat 2. Breda.  Merel Roks. Aanmelden: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
• Opvettende vogels rusten uit voor de grote trek, voor afscheid en weerzien.