Marcel Elshout – natuurgids IVN Mark&Donge – Imker 21-12-2023
Stadsreuzen zijn zweefvliegen, dus geen vogels, maar ze vertonen wel koekoeksgedrag, ra ra, hoe zit dat nu weer in elkaar? Zweefvliegen kunnen zich sowieso geweldig anders voordoen dan ze in werkelijkheid zijn, maar sommige zweefvliegen zijn daar echt geweldige - vooral meesteressen - in. Het woord meesteres is in dit geval echt van belang, omdat hun “verkleedpartij” zeer creatief bedacht is en super functioneel. Tot deze groep behoren de Stadsreus, de hommelreus, de wespreus, de witte reus en de gele reus. Even naar de Stadsreus, Volucella zonaria, bijgenaamd de hoornaarzweefvlieg, de laatste tijd erg opkomend in aantal. Het volwassen insect leeft van nectar en regelmatig te zien op de bloemen van vlinderstruik en grote berenklauw. Toch ook op andere bloemen, zoals van sieruien of op de bloemen van een laatbloeiende exotische boom, bijgenaamd de bijenboom. Dit is maar een gedeeltelijke observatie, want talrijke andere insecten, worden door zijn/haar bloemen onthaald, dus het aanplanten meer dan waard.
Als het tijd is voor vrouwtje Stadsreus om eitjes te leggen, zoekt ze een wespennest op, poetst zichzelf mooi schoon, en stapt dapper het wespennest in. Daar wordt ze wonder boven wonder niet lastig gevallen, door al die verdedigende en steekgrage wespen. Ze legt rustig haar eitjes bij het wespennest, en na enige tijd en volbrachte bezigheden verlaat ze het nest. De nieuwe koninginnen en mannetjes wespen verlaten in de herfst het nest. De koninginnen worden bevrucht en zoeken een mooi plaatsje ter overwintering. De mannetjes en achtergebleven werksters-wespen leggen het loodje, dit jaar was dat rond half november. De larven van de Stadsreus leven van het afval in en rond het achtergebleven lege wespennest. In de zomer verschijnen ze als flinke uit de kluiten gewassen reusjes. De hommelreus, doet idem dito, maar dringt binnen in een hommelnest, afhankelijk van haar “verkleding” kan dat een tuinhommel- of een steenhommelnest zijn.
Zweefvliegen zitten over het algemeen in de verdrukking, hun aantal neemt de laatste jaren erg af, jammer, want het zijn wonderlijk mooie diertjes, als ze zo mooi “stilstaand dansen” in de lucht, met hun twee vleugeltjes … en ze steken niet! De Stadsreus neemt qua locaties en in aantallen gelukkig wel toe. Ze zijn op hun manier net zo creatief als hun menselijke evenknie de stadsorganisten en stadsfotograven. Muziek, mooie plaatjes, kostelijke functionele “verkleedpartijen”. Bovendien zijn de Stadsreuzen als extraatje ook fantastische opruimers! Laten we ze allen koesteren.
Markandalletjes
- Reeën grazen rustig op bosakkers. Gewend aan wandelaars en aangelijnde hond die voorspelbaar hun wandelpad volgen.
- Succes van Markkant’s ‘sup run walk’ opruimactie. Dertien zakken zwerfvuil geschoond uit de Mark en zijn oevers. Voor een ‘schoone’ Kerst. Volgende is 27 jan. 10u.
- Lezing Geert Brosens: Natuurfotografie als natuurbeleving. Zijn ervaringen bij het stille waarnemen en fotograferen. Als kabouter bij de paddenstoel en bosbeekjuffer boven stromend water. Vrijdagavond 22 december. 20u. De Klapekster. Kolonie 41. Wortel (B). Natuurpunt Markvallei.
- Nog meer genieten van de natuur? Meld je aan voor de voorjaarscursus ‘Blik op Natuur’. Gericht op beleven, zelf kijken, onderzoeken en leren. Zes avonden en vier excursies, o.a. vroege vogel- en avondexcursie. Start in maart, afsluiting eind mei. Locatie naar keuze: Bavel op dinsdagavonden en Oosterhout op donderdagavonden. Aanmelden via website IVN Mark&Donge.
- Klassieker: Eindejaars bloeiende plantenjacht. Oudjaar, zondagmiddag 31 december. 13u30-15u30. Aanmelden via website IVN Mark&Donge.
- Bleeke Heide: twaalf Groenlingen, twee Kepen, vier Kramsvogels, zes Geelgorzen, driehonderd! Toendrarietganzen met hun karakteristieke bruine nek. (Hans Diepstraten). Merkske: Tweehonderdtwintig Kolganzen (Stijn Leestmans), acht Krak-, drie Slobeenden, drie Grote Zilverreigers (Koen Verschueren), twee Zwarte Spechten, honderd Veldleeuwerikken, Graspieper en witkoppige Staartmees (Tom Voets). Markdal: Grote Zilver- en Blauwe Reiger, Heggenmus, Grote Barmseis, vijf Koperwieken (Jarek van Houten). Dodaarsje (Huub Don), IJsvogel (Harry van Vugt) en Ruige Dwergvleermuis (Helmut van Pelt) beiden bij Bouvigne.
- Kijk uit naar een grote witte vlek op het water. Misschien van een Grote Zaagbek met tandjes en haaksnavel om visjes te vangen. En kijk ook naar de heldere sterrenhemel met kerst om te mijmeren over die grootsheid en de wereld om ons heen.
Joop van Riet – natuurgids IVN
