Langs de Vlechthaag op weg naar Santiago de Compostella

Dorine Verheijden-Lels, bestuurslid Natuur en Milieuvereniging Markkant 15-2-2024

Pakweg anderhalf jaar geleden is Natuur en Milieuvereniging Markkant Breda gestart met het Vlechthaag-project. De vereniging wil in 5 jaar tijd, dwars door Breda, een 30 km lange haag aanplanten. Het tracé moet gaan lopen van het plaatsje Den Hout ten noorden van de stad, waar de oudste boom van Nederland ofwel de zogenaamde Heilige Eik staat, naar het ten zuiden gelegen dorpje Galder met zijn Sint Jacobskapel. Met het project wil de vereniging een groene penseelstreek door de stad trekken. Het geheel wordt ‘vlechthaag’ genoemd omdat de hagen als het ware de wijken van onze ‘Stad in een Park’ met elkaar vervlechten. De aanpalende bewoners, met hun verschillende culturen, worden zo verweven met hun groene omgeving. De hagen kunnen zelf ook, zoals eeuwenlang gebeurde, gevlochten worden. Maar dat is nogal een klusje en daarom niet overal haalbaar. Vroeger waren de vlechthagen kenmerkend voor het Brabantse landschap. Ze dienden als veekering of, voor mensen, als beschutting tegen weer en wind.

Omdat de route van de Heilige Eik, waaronder ooit pelgrims rustten, naar de Sint Jacobskapel loopt staat het hele project in het narratief van een Camino naar Santiago de Compostella. Het idee is dat de haag een wandelroute omzoomt zodat zowel wandelaars (pelgrims) als planten en dieren een veilig heenkomen door de stad richting het zuiden kunnen vinden. Links en rechts krijgen ze poosplekken aangeboden. Deze rustplekken worden biodiversiteitskapelletjes genoemd.

Waarom dit project? Natuur en Milieuvereniging Markkant Breda staat voor ‘schoonheid van landschap, natuur en milieu in de regio Breda!’ (zie ook www.markkantbreda.nl ). De vereniging staat dus voor vergroening en verduurzaming van de leefomgeving. Met de vlechthaag wordt een ‘markkante’ stap gezet in die richting. Bovendien verweeft zo’n natuurlijke corridor de stad met zijn ommelanden.

Wat betekent dit voor het Markdal? Voor het Markdal zou het hele project een schilderachtig landschap opleveren. Je krijgt coulissen en dat geeft diepte in de beleving. Ook zijn heggen en hagen, in welke vorm dan ook, een aanwinst voor al het leven. Denk aan eetbare heggen voor koeien, fruit-dragende heggen voor mensen, rommelheggen als beschutting voor klein wild, hoge uitschieters voor roofvogels en lage heggen voor mussen. Vooral het idee dat vele soorten planten door elkaar groeien betekent een enorme winst voor de biodiversiteit. Heggen bieden bovendien beschutting en maken schuilen mogelijk. Kortom het dal zou er veel vriendelijker door worden en minder de technische uitstraling van landschaps-ingenieurs hebben. Minder hekken en palen en minder als gekunstelde natuur. Het landschap wordt spannender, levendiger en verrassender.

Hoe loopt het? Het hele project is een proces van lange adem. Iedereen is enthousiast als je het vertelt, maar als het op invulling aankomt zijn grondeigenaren als Staatsbosbeheer en het Waterschap niet thuis. Bezwaren en moeilijk doen voert ook bij boeren de boventoon. Maar de gemeenten zijn enthousiast en dat geeft de burger moed. Het is dus veel praten, veel oplossingen aandragen en vooral denken in kansen.

Wanneer is het afgerond? De werkgroep Vlechthaag gaat ervan uit dat het project in 5 jaar tot stand kan worden gebracht. Maar wie weet moet er wel wat verder vooruitkijken worden gekeken. Is 2030 niet een mooi jaartal?

Markandalletjes

• Grote bonte trek van ‘boven die grôôte slóót’ is plots weer terug. Blijft wisselvallig.
• Voedselboswerkgroep van NLGR ontvangt 7.500 euro van jubilerende Rabo voor Voedselbosplan in Gilze! Proficiat!  
• Landschapwandelaars spraken op Blookweg met levend tijdbeeld. De laatste Bavelse boer met melkoeien. Die houdt zo het Bavelse dorpswapen met koe in ere. Ooit had hij zo’n 70 collega’s, met wel 500 koeien… Da’s pas extensief!
• IVN Boomkikkerroute bracht wandelaars van Bavel naar Vliegbasis en via Molenschot,  Dorst en Bavelse Berg weer thuis, steeds omzoomt door muziek van carnavalsoptochten uit omliggende dorpen. En dat allemaal onder een zonnig gesternte!
• Libellen en vlinders van het Merkske. Bart Hoeymans en Wim Verschraegen presenteren de ontwikkeling van die prachtige fauna. Vrijdagavond 16 feb. 19u30 in de Klapekster. Kolonie 41. Wortel (B). Natuurpunt Markvallei.
• Koloniewandeling met erfgoedkenner Els Hofkens. De Klapekster. Zondagmiddag. 18 feb. 14u. Kolonie 41. Wortel (B). Zie Natuurpunt Markvallei. Ook om Carnavalstoet te mijden. Of te bewonderen!  

  

• Onze invloed op de Biodiversiteit. Peter Voorn laat onze omgevingsinvloed zien. Positief of niet? Dinsdagavond 20 feb. 20u. De Vlieren. Nolensplein1. Breda. KNNV – Natuurplein de Baronie.
• Bleeke Heide: Ruigpootbuizerd (Ward van Breukelen), twee Waterpiepers (Hans Diepstraten). Chaamse Bossen: piepkleine Bokje, vier Houtsnippen (Alex Zuijdervliet). Markdal: tien Appelvinken (Huub Don), twee Goudvinken (niet projectontwikkelaar, wel Jarek van Houten). Vier Grote Zaagbekken, mooi maar op Asterdplas

Joop van Riet – IVN Natuurgids Mark&Donge