Struikspirea

Aad van Diemen – IVN natuurgids Mark&Donge 4-5-2023

De struikspirea telt verrassend veel soorten, waarvan er enkele uit plantsoenen en tuinen ontsnappen en dan verwilderen. De Japanse spirea (Spirea japonica) doet dat blijkbaar zo effectief dat hij in de nieuwe Flora van Heukels ‘invasief’ wordt genoemd. Een straat verder van mijn huis heeft de gemeente destijds Japanse spirea aangeplant en enkele jaren geleden verscheen naast onze gevel een struik die Japanse spirea blijkt te zijn. In Breda zijn tot dusver vier verwilderde struikspireasoorten aangetroffen: de al genoemde Japanse spirea, die daar ook inderdaad vandaan komt.

Verder de witte pluimspirea (Spirea alba) en de dougglasspirea; beide uit Noord-Amerika. En dan is er nog het theeboompje (Spirea salicifolia), die al wat langer in cultuur is en bekend is uit Midden-Europa. Spireasoorten bastaardiseren nogal makkelijk. Eén van de meest voorkomende kruisingen is ‘Spirea x billardii’, die ik inderdaad net buiten de gemeentegrens verwilderd ben tegengekomen. Buiten de bovengenoemde soorten zijn er nog een stuk of drie soorten en een stel kruisingen, die we in de komende jaren nog wel tegen zullen komen in Breda. Wereldwijd zijn er ongeveer 100 soorten. De meeste in Oost-Azië. Het zijn alle planten van een gematigd klimaat en behoren tot de rozenfamilie.

Struikspirea is een goede drachtplant voor vlinders en bijen. Niet voor de specialisten, maar voor de ‘kroeglopers’ zoals ze bij de Vlinderstichting zeggen. 
De geslachtsnaam ‘Spirea’ komt waarschijnlijk uit het Grieks en betekent dan ‘spiraal’ naar de spiraalsgewijze plaatsing van de bladeren aan de steel. In de handel staan de struiken ook bekend als ‘spierstruik’, hetgeen een lelijke en onbegrepen afleiding van ‘spirea’ is. Zeg dan ‘schroefstruik’ of ‘spiraalstruik’.

Markandalletjes

• Toch steeds beetje warmer, lijkt wel lente!
• Kies nu nationale bloem voor Nederland! Niet de Tulp, die heeft Turkije al. Veertig genomineerde bloemen op internet bij ‘nationale bloem verkiezing’. Kies er vijf. Zoals ‘riet’, kenmerkend voor Nederland-Waterland, sierlijk, veerkrachtig, wuivend en mooie voor- en achternaam ….
• Drukbezochte Groen Doe Markt Wolfslaar was succes van Stadsvergroeners.  Veel bezoek uit alle doelgroepen. Markkant groeide met tweeëntwintig leden. Goed initiatief, doorgaan!
• Meer bijen en vlinders in je tuin? Advies van imbkers. Voor Top 10 inheemse planten, bollen, knollen planten, heesters en struiken. En niet behandeld met ‘bestrijdingsmiddelen’. Zie: bredaasbijenhouderscollectief.nl & top inheemse tuinplanten, etc.
• Maak van ‘boerenland’ landschappelijk labyrinth. Met struweelhagen, vlechtheggen, knotbomen, bloemrijke slootranden, etc. etc. Levert 80 procent meer biodiversiteit, weten Jaap Dirkmaat (Ned. Cultuurlandschap) en Land van Ons. Dus ook ‘vlechthaag’ van het ‘make it wild again’ initiatief . Begin is er bij IJsvermaak, nu nog doorvlechten van naar Galder! 
• Natuurwandeling IVN gidsen. Beekdal Aa of Weerijs, bossen Trippelerberg, Zaartpark. Thema: herstelde slingerende beek. Zondag 7 mei. 13u30-15u30. Aanmelden: IVN Mark en Donge.
• Thema: “Waterkwaliteit Mark moet beter”. Dinsdagavond 9 mei. 20u. De Pekhoeve. Dorpstraat 94. Ulvenhout. Vereniging Markdal, ism Brabantse Delta, Natuurpunt Markvallei (B) en ZLTO. Springplank voor ‘Big Jump’. 9 juli. Bij Aschputten, ‘te water voor proper water’.
• Prijsuitreiking Groene Camera. Eervolle vermeldingen voor fiere Wim en Senne Verschraegen. Hele jaar te bewonderen in Museon – Den Haag.
• Bosuiltjes zijn vliegklaar, vallen soms al uit nest. Niets doen! Rustig laten zitten. Pappa Mamma Bosuil blijven ze voeden. Wel hond aan de lijn, uiteraard..
• Insecten-cursus-safari van IVN Mark & Donge. Bespieden ook ‘vierkleurige koekoekshommel’. Niet alleen vogels ‘koekoeken’, ook hommels. Camoufleren zich net zo in kleuren van (onvrijwillige) gastouders.
• Vlaamse Erfgoed cursisten (Natuurpunt Markvallei) werden gastvrij ontvangen op Bouvigne door DB-lid Louis van der Kallen. Info over voortgang Markdal. Start inspraak Definitief Ontwerp in juni. Realisatie vierde kwartaal dit jaar. Louis van der Kallen benadrukt noodzaak en wens voor intensieve samenwerking aan beide kanten van de grens.
• Vloeiweide (Effen-Rijsbergen) aan Bijloop hersteld. Project afgerond. Overbemeste toplaag afgegraven, waterbodems omhoog, dood hout in de beek, meander gegraven, grondwater vasthouden. Gezamenlijk gezond verstand succes van Brabants Landschap en Waterschap Brabantse Delta. Dit vaker toepassen, Markdal volgt?
• Vogels: Bleeke Heide: Wulp, drie Regenwulpen, zingende Rietgorzen (Hans Diepstraten). Zwarte-, Bos-, Groenpootruiter en Tureluur (Marie-Jose Verbeeten). Merkske: Code Oranje voor verlaten nesten: eerste Koekoek’s gehoord! (Ted Overmeer, Jan Adams). Markdal: IJsvogels bij Heerstaaijen en Bieberg (Iris van der Vlerk). Zeven Krakeenden. Grote Zilverreiger (Wouter Knap). Bonte Vliegenvanger (Marlou). Ooievaars paren door, boven Boswachters! En met net teruggekomen brabbelende Kleine Karekieten - ben je nooit meer alleen!

Joop van Riet – IVN Natuurgids Mark&Donge