Henk Wanders, natuurgids IVN Mark&Donge, NatuurWijs 20-1-2023
En de rust is weergekeerd… Het is een regenachtige dag. De regendruppels lopen als traag stromende riviertjes langs oneindig grasland naar beneden. De feestdagen zijn voorbij. Op straat worden de laatste resten van het vuurwerk opgeruimd. 110 miljoen is er verschoten, heb ik me laten vertellen. 110 miljoen! Laat dat bedrag eens indalen. Energie, boodschappen, benzine… Alle kosten gaan omhoog. Een inflatie zoals we die jaren niet hebben gekend. En toch vinden we met zijn allen 110 miljoen Euro om te verbranden?! Ik kan er met mijn pet niet bij.
.jpg "Markwaterdal doet wat het moet: goed voor natuur en droge voeten.")
Stel dat we geen vuurwerk zouden afsteken? Wat zou dat betekenen? Alleen in de nacht zelf zouden er al meer mensen met een gerust hart over straat durven naar familie en vrienden, of met jonge kinderen weer op tijd terug naar huis. Géén 10 miljoen schade, géén opruimkosten vanwege vuurwerk voor de gemeentes, géén vuurwerkongelukken dus geen zorgkosten voor deze ongelukken. En op lange termijn minder zorgkosten en uitkeringen vanwege (deels) gehandicapte jongens en meiden. Ook minder (zorg)kosten van door fijnstof verminderde longfunctie, astma of andere klachten. De keerzijde? Ook geen mooie vuurwerkshow meer en ondernemers die 110 miljoen Euro op een andere manier moeten verdienen dus ongetwijfeld baanverlies.
Ik zag twee kaartjes rond oud en nieuw (met dank aan krant Tubantia) waarin het fijnstof wordt gemeten om 00:00 uur en 15 seconden later. Klokslag middernacht is de kaart lichtblauw, als teken van schone lucht. En maar 15 seconden later verkleurd van geel tot bruin. Als teken van vervuiling door veel fijn stof in diezelfde lucht. Het geeft een goed beeld van wat er de lucht in gaat. Wat zou het betekenen voor de natuur als dat vuurwerk niet werd afgestoken? Minder afval in de natuur, geen opgeschrikt wild en overspannen huisdieren, geen fijnstofpiek om 12 uur en minder fosfor en zwavel daalt neer op ons mooie land. Kunt u nog iets bedenken?
En dan terug naar dat bedrag: 110.000.000€. HONDERTIENMILJOEN! Wat zouden we met dat geld kunnen doen? Voor zorg, voor onderwijs, voor de boeren, voor de natuur! Als we dat bedrag zouden verdelen over de 162 Natura-2000 gebieden dan kunnen we ruim 6,5 ton gebruiken in de Baronie van Breda voor de ontwikkeling van natuur… 650.000€… Misschien een druppel water in de Mark, misschien een zandkorreltje op de oever of een grassprietje in het bloemrijke land langs de Mark. Maar daar begint het wel! Met dat ene druppeltje, zaadje of vonkje passie. Als we het dan over vuurwerk hebben, laat dan ons innerlijk vuur werken.
Dan worden de middelen wel gevonden. Voor onze omgeving, voor onze gemeenschap, voor onze natuur waarin we mógen leven. Ik wens iedereen een groen, gezond en gelukkig 2023!
Joop van Riet – natuurgids IVN
Markandalletjes
- Na hoosbuien en hoog water toch tikje nachtvorst? IJsmeesters lopen zich weer warm!
- Laatste plaatsen vrij voor IVN Natuurgidsencursus en Voorjaarscursus. Ideaal om motivatie en belangstelling over te dragen. Locatie Bavel. Aanmelden kan nog via website IVN Mark&Donge.
- Groencafé Markkant, altijd boeiend! Nu 25 januari 19u. Bomen over bomen! Brandpunt. Reigerstraat 16. Breda. Gratis via
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . - Zaterdagmorgen 29 januari. 10u. Vogelwandeling Zaartpark. Meest natuurlijk stromende Bredase ‘park’. Aanmelden. IVN Mark & Donge. Weekend van nationale Tuinvogeltelling.
- Via Vroege Vogels meldt Martin Bos dat eerste ooievaar dit jaar maand eerder op nest is!
- Toekomst Pluktuin aan Sulkerpad in gemeenteraad. Spannend
- Minder wintervogels dit jaar? Door warme winter? Maar toch … Ontdekking op Bleeke Heide. Hans Diepstraten zag een druk foeragerend meeuw-achtig vogeltje cirkeltjes zwemmend, constant kop onderwaterstekend. Kon geen meeuw zijn, moest Franjepoot zijn, grauwe of rosse? Het was de meest zeldzame ‘Rosse’. Na melding werd het snel drukker op Bleeke Heide!.
- Merkske honderdzevenenzestig Kieviten, opvliegnde Houtsnippen, Raaf (Ted Overmeer). Markdal IJsvogel (egbert eilander), zestig Krakeenden (Harry van Vugt). Lage Vuchtpolder: vijftienhonderd Kolganzen, twee (verdwaalde) Toendrarietganzen, Graspieper (Reinier van Loo). Bij Goirle zag Corry Vroegrijk een wild zwijn. Is hemelsbreed vlakbij!
Leo Nagelkerke, West-Brabantse Vogelwerkgroep 13-1-2023
Dat is misschien wel een vreemde titel voor een stukje tekst dat toch vooral over natuurbeleving zou horen te gaan. Maar toch is hij uit het hart gegrepen: ik noem mijn werk-laptop wel eens gekscherend mijn ‘draagbare brein’. Dat is misschien een beetje overdreven, maar toch ook weer niet zoveel. Zonder dat apparaat zou ik mijn werk niet kunnen uitvoeren. Ik schrijf wetenschappelijke artikelen en gebruik veel statistische berekeningen: allemaal met de computer. Ook communicatie met studenten en collega’s gaat vaak via dat ding. Nou zijn e-mails wel zo’n beetje een plaag geworden, maar gesprekken via Teams en Zoom zijn toch wel hartstikke handig. Dat is wat mij betreft een van de weinige dingen die we in de covid-ellende echt hebben geleerd.
Maar wat heeft dat nou met natuurbeleving te maken? Niet zoveel met de pure ervaring van het buiten zijn, de wind te voelen en het water te ruiken. Maar die computer (en zijn handige draagbare equivalent die we bijna allemaal in de vorm van een smartphone bij ons dragen) helpt ons wel enorm bij het plannen van onze tripjes, bij het nagaan waar de laatste zeldzaamheid is gezien en zelfs of we een regenjas moeten meenemen. En het gebruik van de computer maakt het mogelijk dat al die informatie die door natuurliefhebbers wordt verzameld bij elkaar wordt gebracht. Ja ik weet het en ik heb het al eerder toegegeven: ik ben een beetje een neuroot die zoveel mogelijk wil vastleggen en lijstjes wil maken. En ik hou erg van systematische telprojecten zoals het PTT-project van Sovon, waarbij je precies 20 keer 5 minuten vogels telt langs een vaste route. Gelukkig ben ik niet zo wereldvreemd dat ik vergeten ben dat de meeste mensen daar helemaal geen zin in hebben. Gewoon fijn wandelen of fietsen en misschien af en toe eens delen dat je echt iets moois hebt gezien, zoals een vissende ijsvogel, een koninginnenpage, of een zeearend. En het mooie is dat dat ook kan: dankzij de computer.
In een tamelijk grijs verleden was ik secretaris van het SWEV, het Samenwerkingsverband West-Brabantse Vogelwerkgroepen. En elke vergadering discussieerden we weer over hoe we toch moesten omgaan met al die leuke waarnemingen die door vogelaars werden bijgehouden in notitieboekjes, maar die niet op een standaardmanier werden uitgevoerd. We kwamen er niet uit: lange lijsten werkten niet en kaartenbakjes stonden te verstoffen. En toen: waarneming.nl. Wat een uitvinding! Ik heb er geen aandelen in, maar ik ben vanaf het eerste begin een groot supporter en gebruiker van dit platform geweest. Alle SWEV-problemen met losse waarnemingen verdwenen (het SWEV zelf ook trouwens).
En de ontwikkelingen staan niet stil. Ik heb al eens mijn enthousiasme voor Liveatlas van Sovon gedeeld en er zijn tegenwoordig ook fantastische apps, zoals Merlin, die vogelgeluiden kan helpen herkennen en ObsIdentify, waarmee je van alles en nog wat kunt identificeren. Zijn er dan geen nadelen aan die opmars van de computer? Is het zo dat we straks helemaal niet meer naar buiten hoeven om de natuur te leren kennen, omdat foto’s en kunstmatige intelligentie het overnemen? Waarschijnlijk is het vermogen van computergestuurde systemen om waarnemingen te doen en te analyseren over een tijdje beter dan dat van enig mens. Je kunt immers ook al niet meer winnen van een schaakcomputer. Nu kan ik sommige van die apps nog wel eens op een foutje betrappen, maar dat zal wel snel worden verbeterd, dankzij de zelflerende systemen die worden gevoed met de kennis van al die individuele natuurliefhebbers.
Waarom dan nog de natuur ingaan? Misschien wel om de enige goede reden: om die te ervaren, verwonderd te raken en de verbondenheid te voelen. En die lijstjes? Die maakt de computer wel.
Markandalletjes
- De eerste volle maan van het jaar!
- ZLTO glorieuze winnaar Mark en Leij’s internationale Nieuwjaarsquiz.
- Luid applaus voor Vlaamse Vrienden Natuurpunt. Vlak voor oudjaar ontbrekende percelen bij ‘Laars van het Merkske’ (Baarle Hertog) verworven. Dankzij subsidie minister Zuhal Demir. Goed voor natuur en waterkwaliteit Merkske (en dus de Mark!).
- MOB (Johan Vollenbroek cs) dient bezwaar in bij provincie over stikstof emissies Isover (Etten Leur). Zesde van Nederlandse top honderd ammoniak uitstoters. Met ondersteuning van Groene Koepel en Natuurplein de Baronie.
- Natuurwandeling Liesbos. Thema “Winterbos”. Oud ‘jachtbos’ met rechte ‘valkerijdreven’. Zondag 15 januari 13u30. Aanmelden IVN Mark en Donge.
- Even ‘kolonist’ zijn? Zondag 15 jan. 14u. Klapekster. Unesco: Kolonie der Weldadigheid. Kolonie 41. Wortel (B).
- Bleeke Heide: Vijf Pijlstaarten. Zomers tien broedparen per jaar in Nederland, dus wintergast. (Ria Aad Voermans).
- Ooievaars: eerste ooievaar op nest Hondsdonck gelandt, meldt Martin Bos enthousiast. Markdalnest nog leeg.
- Jeugdgroep IVN –‘de Torenvalken’- Mark&Donge vlecht nest bij Nick Boomaars (Bavel). Meer ooievaars worden verwacht, bedje is gespreid!